رويكرد سياست خارجي دولت يازدهم نسبت به نظم و امنيت منطقه خاورميانه

Iran’s Foreign Policy Approach towards Middle East Regional Order and Security under 11th Government

منطقه خاورميانه و زيرنظام آن يعني منطقه خليج فارس به عنوان منطقه اي منحصر به فرد شناخته مي شود كه از يك سو به دليل وجود منابع انرژي و از سوي ديگر به دليل موقعيت ممتاز ژئوپليتيك، ژئواستراتژيك و ژئواكونوميك داراي اهميت بين المللي است. تاريخ تحولات خاورميانه در دهه هاي گذشته نشان مي دهد كه ﺗﺄمين نظم، امنيت و ثبات، مهم ترين اولويت كشورهاي اين منطقه و قدرت هاي فرامنطقه اي بوده است. در نيم قرن گذشته تلاش هاي متعددي در اين راستا، از سوي قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي در خاورميانه به اجرا در آمده است كه هر كدام به دليل عدم توجه به برخي از مولفه هاي مهم اين منطقه با شكست مواجه شده است. با توجه به رويكردهاي متفاوت دولت در جمهوري اسلامي ايران به منطقه خاورميانه و موضوع نظم، هدف اصلي اين پژوهش پرداختن به رويكرد سياست خارجي دولت يازدهم در جمهوري اسلامي ايران به مسئله نظم در منطقه خاورميانه است. با روي كار آمدن دولت يازدهم، نگاه دستگاه سياست گذار خارجي به موضوع نظم از يك نگاه تقابلي به يك نگاه تعاملي تغيير جهت داد و دولت روحاني تلاش كرد تا در چهارچوب سياست تنش زدايي و تعامل سازنده بار ديگر نظم پايدار منطقه اي را شكل دهد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصيفي – تحليلي به سئوال اصلي رويكرد سياست خارجي ايران نسبت به نظم منطقه اي خاورميانه در دولت يازدهم مي پردازد و پس از تجزيه و تحليل اطلاعات به اين نتيجه رسيده است كه سياست خارجي دولت يازدهم با رويكرد مبتني بر تنش زدايي، سياست نظم منطقه اي پايدار را در پيش گرفته است.

The Middle East region and its sub-system, i.e. the Persian Gulf, are known as a unique region enjoying international importance for possession of energy resources on the one hand and for its outstanding geopolitical, geostrategic and geo-economic position on the other. History of developments in the Middle East over the past decades shows that provision of order, security and stability, has been the main priority of the countries in this region and trans-regional powers. The Islamic Republic of Iran in different periods has adopted different approaches vis-à-vis the Middle East region and the question of order. The main goal of this research is Iran’s Foreign Policy Approach towards ME Regional Order under 11th Government. With the coming to power of the 11th government, the outlook of Iran's foreign policy apparatus towards order changed from one of opposition to one of interaction. The Rouhani administration has tried to reshape the regional sustainable order within the framework of a policy of détente and constructive interaction. This research with using descriptive-analysis method is seeking to respond to one main question: What is Iran’s foreign policy approach towards the regional order in the Middle East under the 11th government? Also by analyzing data to conclude that the 11th government has adopted a policy of sustainable regional order based on détente.