مشروطيت و ملي گرايي در آثار كمال الملك

Constitutional Revolution and Nationalism in Kamalalmolk's works

نهضت مشروطيت تنها يك رويداد سياسي-اجتماعي تلقي نمي شود. تاثيرات اين نهضت بر شعر و موسيقي عصرقاجار در قالب تصنيف ها و اشعار ميهني و نقد اجتماعي بر جا مانده است. نقاشي نيز نمي توانست بي تاثير از اين رويداد باشد. كمال المك هنرمندي بود كه در طول حياتش از نزديك شاهد حوادث دوران مشروطيت بود. در اين مقاله بازنمود مشروطيت و تحولات اجتماعي و سياسي حاصل از آن در آثار كمال الملك با تكيه بر آثار پيش و پس از مشروطيت مطالعه شده است. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد هنر نقاشي نيز بي تاثير از اين رويداد نمانده است. آثار پيش از مشروطيت او متاثر از گفتمان روشنفكران و هنرمندان آن دوره، نگرشي انتقادي به وضعيت زنان در دو حوزه آموزش و مشاركت سياسي داشته است. واقع گرايي كمال الملك در بطن خود، نقد خرافات و باور به خرد خود بنياد را كه از اساسي ترين گفتمان هاي مطرح شده روشنفكران هم عصرش در مشروطيت بود نشان مي دهد. از سويي ملي گرايي كه يكي از اركان بنيادين و خواست هاي اساسي طبقات ممتاز و مردم در مشروطيت بود، در آثار كمال الملك از طريق ترسيم چهره سياست مداران روشنفكر كه ايدئولوژي و خاستگاه سياسي-اجتماعي مشابه داشتند بازنمايي شده است. پژوهش اين نوشتار بر روش تاريخي- تحليلي استوار و روش گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي است. كوشش شده تا با مقايسه تطبيقي آثار اين دوران با موضوعات و تاريخ و شخصيت هايي كه توسط نقاش ترسيم شده است، به پرسش هاي اين پژوهش پاسخ داده شود.

Constitutional Revolution is not only a sociopolitical incident but also a cultural one. The influences of this political incident produced social criticism and patriotism in poems and songs. Kamalalmolk was one of the most important painters of this era and the witness of social and political changes of Constitutional Revolution. This paper is about the study of representation of Constitutional Revolution in Kamalalmolk's works of art based on two historical periods: First focus on the art works before Constitutional Revolution that related to the social situation of women. The second related after of the confirmation of Constitutional Revolution in which Kamalalmolk represented some political features of Constitutional Revolution. The findings show that painting also was under the influences of this movement and his works, based on the discourses of the intellectuals of Constitutional Revolution represented two main issues: First is about the tendency of women toward superstition and their social situation. The other one is about the Nationalism, which was the one of the main discourses of the Constitutional Revolution. The picture of women in Kamalalmolk's works of art at the same time is realistic and critical. Also, he painted Nationalism through the portrait of the intellectual politicians that all of them have the same ideology and attitude toward the Constitutional Revolution.