پديد آورندگان :
قائمي، مرتضي دانشگاه بوعلي سينا همدان - گروه زبان و ادبيات عربي , عبدي، صلاح الدين دانشگاه بوعلي سينا همدان - گروه زبان و ادبيات عربي , احمدي، ابراهيم دانشگاه بوعلي سينا همدان
كليدواژه :
معناشناسي , روابط همنشيني و جانشيني , حميم , مؤلفه هاي معنايي
چكيده فارسي :
معناشناسي دانشي است كه به بررسي معنا مي پردازد و معناشناسي تاريخي – توصيفي از جمله مهمترين و رايج ترين روش هاي اين علم به شمار مي رود. يكي از شيوه هاي يافتن معاني دقيق واژه در معناشناسي تاريخي- توصيفي، استفاده از روابط همنشيني و جانشيني درون ساختار زباني است. اين روش بر نظريه ساختارگرايي استوار است. بدون شك كاربرد اين روش در مطالعه و فهم قرآن كه داراي لايه هاي پيچيده معنايي است، نقش عمده اي ايفا مي نمايد. مطالعه حاضر با هدف شناخت و معرفي معنا و مفهوم واژه حميم در نظام معنايي قرآن كريم انجام شده و تلاش كرده است نقش واژگان همنشين و جانشين در كشف معناي «حميم» بررسي نمايد. بنابراين سوال اصلي پژوهش حاضر آن است كه كدام يك ار واژگان همنشين و جانشين واژه حميم در كشف معناي اين واژه بيشتر كمك مي كنند و مهمترين مولفه هاي معنايي واژه مذكور به عنوان شرايط لازم و كافي كدامند؟ نتايج اين مقاله نشان داده است كه مهمترين مولفه هاي معنايي واژه «حميم» عبارت اند از اختصاص به حوزه عذاب، مايع بودن، دردناك و خشن بودن، ذوب كنندگي، مهلك بودن، ازبين بردن اعضا، و حرارت زياد. علاوه بر اين لفظ «حميم» بر محور همنشيني با ماده هاي فعلي «صب» ، «ذاق» ، «سقي» ، «قطع» ، «سحب» و «صهر» و با مفردات اسمي «ماء» ، «غساق» ، «سموم» ، «عذاب» و بر محور جانشيني با واژه هاي «عذاب» ، «آنيه» و «نار» روابط معنايي دارد و غالب آياتي كه در آن ها واژه ي «حميم» به كار رفته است، به حوزه ي معنايي كافران، منكران و خصومت گران دين اختصاص يافته است.
چكيده لاتين :
Semantics deals with studying the meaning and historical-descriptive semantics is one of the important and most common disciplines in this science. One of the ways to find the exact meanings of a word in the historical-descriptive semantics is using the syntagmatic and paradigmatic relations within the linguistic structure. This method is based on the structuralism theory. Undoubtedly, the application of this method plays a major role in the study and understanding Qur'an, which has complex semantic layers. The present study aims at identify and introduce the meaning of »Ḥamim« in the semantic system of the Holy Quran and has tried to study the role of the syntagmatic and paradigmatic vocabulary in identifying the meaning of »Ḥamim«. Therefore, the main question of the present study is, which of the syntagmatic and paradigmatic words of »Ḥamim« give the most help to heuristically discover the meaning of this word and what are the most important semantic components of the term as necessary and sufficient conditions? The results of this paper have shown that the most important semantic components of the term »Ḥamim «are punishment, fluidity, pain and harshness, melting, fatalities, elimination of body parts, and extreme heat. Also, the term Ḥ»amim« on the syntagmatic axis has semantic relationship with verbal lexemes of “Sabba (صَبّ)”, “Zᾱqa (ذاقَ)”, “saqᾱ (سَقَي)”, “Qata’a (قطع)”, “Saḥaba (سحب)”, and “sahira (صهر)” and nominal terms of “Mᾱ (ماء)”, “ghssᾱq (غسّاق)”, “Samūm (سموم)”, “Azᾱb (عذاب)”, and on the paradigmatic axis with the words “Azᾱb (عذاب)”, “ᾱniyah (آنية)”, and “Nᾱr (نار)”. , most of the verses which use “Ḥamim” dedicated to the semantic domain of Azab (torment), Kᾱfirᾱn (infidels), Mūnkirᾱn (deniers), and those who hated of religion.
