بررسي نمادها و كاركردهاي كهن الگوي «دايره» با تاكيد بر تفكر اسطوره اي و عرفاني

فاقد عنوان و چكيده لاتين

كهن الگوها مجموعه اي از تصاوير، صور مثالي و تجربيات زيستي رواني آدميان را تشكيل مي دهد كه در قالب نماد و مضامين مشترك در اساطير، اديان و آيين ها، عرفان و قصه ها، نمود پيدا كرده است. از مهم ترين اين كهن الگوها، تصوير دايره است كه از ديرباز، نمادها و كاركردهاي مشتركي در اسطوره و عرفان داشته است. از جمله نمادهاي مربوط به كهن الگوي دايره مي توان به وحدت و تماميت، روح، خود، كمال، جلال و قدرت، قداست و تبرك، بخت و طالع، دوستي و صميميت، زمان و ابديت و كاركردهايي چون حفاظت و نگهباني، تمايز دو فضاي ناهمگون، درمان بخشي و تحرك، خودشناسي، تجلي حق، تمثل معارف الهي و حقايق رباني و اطوار هفت گانه قلب، اشاره كرد. اين مقاله با رويكرد تطبيقي تحليلي، به برشمردن مهم ترين نمادها و كاركردهاي كهن الگوي دايره در اسطوره و عرفان و بيان خاستگاه ها و وجوه مشترك آن كوشيده است اهميت «دايره، مركز و حركت دوري» را در تفكر اسطوره اي و باورهاي ديني عرفاني بيان كند همچنين وضوح نقش محوري اين طرح واره تصويري را در بيان موتيف هايي چون تجلي، روند تكاملي عالم، قوس نزولي و صعودي، خلق مدام و هفت گانه هاي نمادين و مقدس در حوزه عرفان و تصوف آشكار تر كند.