مكان‌يابي آب‌خوان‌هاي نواحي مرتعي با تصاوير ماهواره‌اي (مطالعه موردي: دشت شهرستان قروه)

Site selection of aquifers of Ghorveh pasture areas using satellite images

در ساله اي اخير با توجه به كمبود آب سطحي و افزايش جمعيت و توسعۀ كشاورزي، توجه به آب هاي زيرزميني و مديريت و استخراج آن افزايش يافته است. آب‌هاي زيرزميني يكي از منابع باارزش آب شيرين محسوب مي شوند، به‌گونه اي كه اين منبع به يكي از منابع حياتي باارزش تبديل شده است. استخراج آب زيرزميني در سالهاي اخير به پايين‌رفتن سطح اين آب منجر شده است، به‌طوري كه از سال‌هاي 1365 و 1366 تا پايان سال 1393 به مقدار19/9 متر در دشت قروه رسيده است و اين دشت را به يكي از دشت هاي ممنوعه از 625 دشت ممنوعۀ كشور تبديل كرده است. در اين پژوهش با كمك داده هاي دورسنجي و GIS مناطق داراي پتانسيل آب زيرزميني شناسايي شد. لايه هايي كه براي مكان يابي آبخوان در اين پژوهش ايجاد شدند، زمين شناسي، توپوگرافي و شيب، خط واره و تراكم خطواره، زهكشي و شبكۀ زهكشي، كاربري اراضي و نقشۀ پوشش گياهي هستند. در نهايت نقشۀ نهايي با كمك لايه هاي مربوط به آن با روش فازي در محيط GIS به‌دست آمد. نقشۀ به‌دست‌آمده به پنج گروه داراي پتانسيل خيلي خوب، خوب، متوسط، ضعيف و خيلي ضعيف تقسيم شد. نتايج نشان داد مناطق داراي پتانسيل خوب و خيلي خوب با مساحت 136461 هكتار كه حدود نصف مساحت دشت يادشده است، بيشتر در قسمت هاي شمالي و شرقي و منطبق بر زمين هاي آبرفتي و داراي پوشش گياهي و شيب پايين و مناطق داراي پتانسيل هاي كمتر، بيشتر در قسمت هاي جنوبي و بر مناطق پرشيب و داراي پوشش سنگي مستحكم منطبق‌اند.

Over the recent years, given lack of surface water, population growth, and agricultural development, more attention has been paid to underground water, its management and extraction. This source is considered as one of the valuable resources of freshwater making it as one of the most valuable vital resources. Groundwater extraction, over the recent years, has given rise to decreased water level of this resource, that is, its level has decreased by an amount of 19.9m in the plain of Qorveh since 1986, 1987 until 2015. Therefore, the plain has become one of the forbidden plains out of 625 country plains. In recent years, integrating data of remote sensing (RS) and geographic information system (GIS) has increased for exploration of this valuable material. So that the combination of these two has become a point in the fields related to the issue of water. In this study, using (RS) and (GIS), data of potential areas of groundwater were identified. Layers created for site selection of aquifer in this study are as follows: geology, topography, slope, lineament, density of lineament, drainage, density of drainage, land use and vegetation of cover. Then, the final map was obtained using respective layers by means of fuzzy method in gis. The resulted map was divided into five groups of very good, good, average, weak and very weak. The results showed that the areas with good and very good potential with an area of 136461 hectare forming about half of the area of plain under study are located more in northern and eastern parts characterized by alluvial lands, vegetation and low slope, while regions with lower potential are located more in southern parts characterized by high slope areas covered with rock solid.