مدل تركيبي تصميم‌گيري چندمعياره در احياي راهبردي يك رودخانۀ فصليِ شهري

Using a hybrid Multiple Criteria Decision Making model for the strategic restoriation of a seasonal-urban river

هدف از اين تحقيق، تعيين راهبرد برتر براي احياي يك رودخانۀ فصلي شهري است. براي تعيين راهبردها و معيارهاي تأثيرگذار از جلسات توفان فكري و روش SWOT استفاده شده است. سپس، راهبردها با استفاده از مدل هيبريدي تحليل سلسله‌مراتبي و شباهت به گزينۀ ايده آل اصلاح‌شده رتبه بندي ‌شده و راهبرد برتر انتخاب شد. در اين پژوهش دو هدف اساسي احياي رودخانۀ فصلي يعني «احياي كمي و كيفي جريان آب پايه و تغذيۀ آبخوان آن» و «ايمنسازي و كاهش خطر سيلاب» به‌صورت مجزا در نظر گرفته شد. نتايج تحقيق نشان داد بهترين راهبرد براي احياي رودخانه هاي شهري و فصلي با هدف احياي كمي و كيفي جريان آب پايه و تغذيۀ آبخوان، راهبرد «تعادل‌بخشي منابع و مصارف آب رودخانه و آبخوان» است. از طرف ديگر، در هدف ايمن سازي و مديريت سيلاب تنها راه حل مديريتي مطرح‌شده در بين گزينه هاي موجود يعني راهبرد «مديريت سيلاب‌دشت شامل كنترل توسعه و ساخت» به‌عنوان راهبرد برتر شناخته شد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد در احياي رودخانۀ فصلي شهري راهبردهاي مديريتي جايگاه بالاتري را نسبت به راهبردهاي سازهاي از آن خود كرده اند؛ همچنين از چارچوب پيشنهادي اين تحقيق ميتوان در مديريت راهبردي احياي رودخانه هاي شهري و فصلي ديگر استفاده كرد.

The aim of this study is to determine the best strategy for restoration of a seasonal-urban river. Brainstorming sessions were held and SWOT method was used to determine the strategies and effective criteria. Then, the strategies were ranked by using the hybrid model of Analytical Hierarchy Process and Modified Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution and the best strategy was selected. In this study, two basic goals of river's restoration were considered separately which are restoring the quality and quantity of water flow and recharging its aquifer and securing and reduce the risk of floods. The results showed that the best strategy for restoring the quality and quantity of aquifer and water flow is balancing the sources and uses of river and groundwater. On other hand, for flood risk management, only management strategy (flood plain management including control of development and construction) was recognized as the best strategy. The results showed that for restoration of a seasonal-urban river, the management strategies have higher priority compared to structural strategies. The proposed framework of this paper can be used in the strategic management of river restoration in other seasonal-urban rivers.