برآورد مكاني فرسايش خاك كشور ايران با استفاده از مدل RUSLE

Spatial estimation of soil erosion in Iran using RUSLE model

فرسايش خاك از مهم ترين مسائل و مشكلاتي است كه امروزه بشر با آن مواجـه است. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ خاك ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر بهره برداري ﻣﻄﻠﻮب و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺨﺮﯾﺐ آن ﺿﺮوري است. هدف از اين تحقيق، برآورد فرسايش خاك كشور ايران به وسيلۀ مدل RUSLE با استفاده از داده هاي سيستم اطلاعات مكاني (GIS) و سنجش از دور (RS) است. در مطالعۀ حاضر، با جمع آوري داده ها و اطلاعات مختلف شامل لايه هاي مدل رقومي ارتفاعي (DEM)، آمار بارندگي مربوط به ايستگاهه اي باران نگار، تصاوير ماهوارهاي و خصوصيات خاك به عنوان ابزار تحقيق استفاده شده و ميزان فرسايش خاك با استفاده از مدل RUSLE برآورد شد. مقادير متوسط سالانۀ عاملهاي P، K، C، LS و R به‌ترتيب برابر با 0/65، 0/40 ( mm-1)، 0/46 و 195 (MJ mm ha-1 y-1h-1) هستند. نتايج پژوهش حاضر نشان داد متوسط فرسايش سالانۀ خاك در كشور ايران حدود 24 تن بر هكتار بر سال است و عامل LS با ضريب همبستگي 0/66 بيشترين تأثير را در برآورد فرسايش سالانۀ خاك توسط مدل RUSLE داشته است. همچنين، نتايج پژوهش نشان داد سالانه حدود چهار ميليارد تن خاك از اراضي كشور فرسايش يافته و قسمتي از آن وارد سامانۀ آب هاي جاري و دريا ميشود كه سبب كاهش كيفيت، آلودگي آب، كاهش حاصلخيزي خاك و كاهش سطح اراضي قابل كشت و در نهايت تخريب خاك مي شود.

Soil erosion is one of the most important issues that human is facing now. The purpose of this research is to estimate the soil erosion in Iran using the RUSLE model and use of geographic information systems (GIS) and remote sensing data (RS). In the present study, after collecting and gathering various information including the digital elevation model (DEM) layers, Statistics on weather stations and rain gauges, satellite images and soil characteristics were used as research tools and Soil erosion was estimated using the RUSLE model. The average annual values of P, K, C, LS and R factors are 0.65, 0.04 (t h MJ-1 mm-1), 0.46, 3.6 and 195 (MJ mm ha-1 y-1 h- 1), respectively. The results of this study showed that the average annual soil erosion in Iran is about 24 tons per hectare per year. Also, the results of the study showed that about 4 billion tons from soil the country eroded and partial entered the system of water in the stream and the sea which reduces the quality, water pollution, reduces of soil fertility and reduces the amount of cultivated land and ultimately leads to soil degradation.