تأثير قرق بيست ساله بر شاخص‌هاي پارامتريك و غيرپارامتريك تنوع در مراتع چادگان اصفهان

The Effect of Twenty Years of Exclosure on Parametric and Non-parametric Diversity Indices in Chadegan Rangelands- Isfahan

قرق به‌عنوان يكي از روش‌هاي مديريتي در جهت تقويت پوشش گياهي مطرح مي‌باشد. در اين مطالعه، اثر قرق بيست ساله بر تنوع‌ گونه‌اي در ايستگاه آبخيزداري سد زاينده‌رود مورد بررسي قرار گرفت. بدين ‌منظور منطقه مطالعاتي بر‌اساس نوع مديريت و جهات شيب، لايه‌بندي شد و در هر يك از لايه‌ها اقدام به نمونه‌برداري تصادفي گرديد. چهار ترانسكت متعامد به‌طول 500 متر در طول گراديان محيطي مستقر شد. در هر ترانسكت، 15 پلات (5/1×1متر) مستقر و ميزان تاج ‌پوشش، تراكم، فهرست گونه‌هاي موجود و شرايط مديريتي ثبت شد. شاخص‌هاي تنوع سيمپسون، شانون، غناي مارگالف، منهينگ، يكنواختي سيمپسون و روش‌هاي پارامتريك (منحني وفور) در دو منطقه قرق و تحت چرا محاسبه شد. شاخص‌هاي پوشش گياهي در دو منطقه قرق و خارج از قرق با استفاده از آزمون تي‌ مستقل، مورد مقايسه قرار گرفتند. ارتباط گونه‌ها با عامل مديريت و شاخص‌هاي معني‌دار ‌شده تنوع توسط روش رج‌بندي CCA بررسي گرديد. نتايج رج‌بندي نشان داد كه پلات‌هاي مستقر در منطقه قرق و پلات‌هاي تحت چرا، براساس عامل مديريت و خصوصيات خاك، به‌خوبي از يكديگر قابل تفكيك مي‌باشند و جهت بردارهاي مربوط به شاخص‌هاي غناي منهينگ و مارگالف حاكي از افزايش غنا در منطقه قرق بود. ميزان تنوع، غنا و يكنواختي در منطقه قرق، بيشتر از منطقه تحت چرا تعيين گرديد ولي بين شاخص‌هاي تنوع و يكنواختي در دو منطقه، تفاوت آماري معني‌داري مشاهده نشد در حالي‌كه اختلاف شاخص‌هاي غناي گونه‌اي، معني‌دار بود (%5=α). هم‌چنين مدل‌هاي وفور رتبه‌اي از توزيع مدل لوگ ‌نرمال تبعيت مي‌كنند كه نشان‌دهنده جوامع به‌نسبت پايدار و ثبات بيشتر مي‌باشد.

Exclosure is considered as a management method to improve vegetation. This study aimed to evaluate the effects of exclosure on species diversity in Zayanderod dam station in Chadegan, Isfahan. The study area was stratified based on the various management types and slope directions, and samples were collected randomly in each layer. Four perpendicular transects, 500m in length were established along the gradients. Fifteen plots (1×1.5m) were established along each transect. The cover percentage, density and scientific name of the perennial species and the management condition were recorded in each plot. Diversity index of Simpson and Shannon, richness indices of Margalef and Menhinick, Simpson evenness indice, and Parametric methods (curve of frequency) were calculated in the two grazed and ungrazed areas. Independent t-test was used to compare the diversity indices. CCA Analysis was used to evaluate the relationships between species and management factors with the diversity indices. The results showed that although the diversity, richness and evenness indices in the exclosure area were more than the grazed area, there was no significant difference between the diversity and evenness indices in the areas. The log-normal was the significant fitted graph in the study area which represents relatively stable societies. The ordination results showed that grazing area and exclosure area are well separated from each other and confirmed the higher richness in the exclosure site.