كاربرد سطوح تناسب و مقاومت زيستگاهي در ارزيابي تغييرات زيستگاهي

Application of Habitat Suitability and Resistance Surfaces in the Assessment of Habitat Change

زيستگاه‌ها در سراسر جهان به‌شدت تخريب شده‌اند. يكي از مؤثرترين رويكرد‌ها براي احياي اين مناطق، بازگرداني شرايطي است كه از دست داده‌اند. بررسي‌ها بيانگر احتمال زياد وقوع انقراض محلي مرال (Cervus elaphus maral)، در زيستگاه‌هاي فعلي استان گيلان به‌علت تخريب شديد زيستگاهي است. هدف اين تحقيق معرفي كاربرد ديگري از سطوح تناسب، مقاومت زيستگاهي، مسير‌ها و كريدور‌هاي ارتباطي در پايش و تحليل تغييرات زيستگاه‌ها به‌عنوان نقطه شروع بازسازي آنهاست. در اين تحقيق قابليت استفاده از لايه‌هاي تناسب، مقاومت و مسير‌هاي ارتباطي، در مديريت زيستگاه‌ها توسعه داده شده است.به اين ‌منظور سطح تناسب زيستگاهي در محيط نرم‌افزار 10ArcGis و با استفاده از جعبه ابزار Corridor Designer به روش وزن‌دهي به فاكتورهاي زيستگاهي با استفاده از نظر خبرگان تهيه شد. براساس نتايج تحقيق، كاهش 35 درصدي سطح زيستگاه‌هاي مطلوب، افزايش 34 درصدي تعداد لكه‌ها، افزايش ‌89 درصدي تراكم لبه و كاهش 53 درصدي متوسط اندازه لكه‌ها بيانگرآن است كه وقوع هم‌زمان تباهي و از هم‌گسيختگي زيستگاهي به‌شدت انسجام زيستگاهي مرال را تخريب كرده است. افزايش نسبت فاصله هزينه- وزن به فاصله اقليدوسي مسيرهاي ارتباطي و تغييرات پوشش زميني مسيرها و كريدورها، بيانگر افزايش مقاومت زيستگاهي و كاهش ارتباط عملكردي و كاهش نفوذپذيري سيماي سرزمين است. نتايج تحقيق تصوير روشني از ميزان تغييرات در سطوح تناسب و مقاومت زيستگاهي و مسير‌هاي ارتباطي مرال ارائه داده است كه مي‌تواند نقش مؤثري در فرايند بازسازي محدوده مورد بررسي داشته باشد.

Habitats have dramatically destructed worldwide.However a growing trend is emerging for restoring habitatats. One of the most effective approach to revitalize them is to restore the conditions that have lost. Studies indicate high probability of local extinction of Maral (Cervus elaphus maral) in the current habitats of Gilan due to severe habitat destruction. The current study aimed to introduce application of habitat suitability and resistances surfaces, connectivity paths and corridors for analyzing and monitoring changes in habitats as the starting point of their reconstruction. Based on the results, 35% reduction of suitable habitats, 34% increase in the number of patches, 89% in edge density, and 53% reduction in the average size of patches indicate that occurrence of habitat loss and fragmentation, severely disrupted the integrity of Maral habitats. Increasing cost-weight distance to the Euclidean distance and land cover change of paths and corridors indicate increasing of habitat resistance and reduction of landscape permeability. Results have given a clear picture of the changes in habitat suitability and connectivity of Maral that can play an effective role in restoration process.