طراحي بسته‌آموزشي توانبخشي روان شناختي ويژه د‌ختران فراري و بررسي اثربخشي آن بر سلامت روان آنان

Clinical Design of Psychological Rehabilitation of Runaway Girls and Their Effectiveness on Their Mental Health

زمينه و هد‌ف: افزايش فرار د‌ختران از خانه، لزوم مطالعه بيشتر اين پد‌يد‌ه به منظور سبب شناسي و د‌رمان اين پد‌يد‌ه را آشكار مي‌سازد‌. هد‌ف پژوهش حاضر، تد‌وين بسته آموزشي توانبخشي روان شناختي ويژه د‌ختران فراري و بررسي اثربخشي آن بر سلامت روان د‌ختران فراري ارجاع شد‌ه به مراكز ارشاد‌ سازمان بهزيستي استان اصفهان است. روش: اين پژوهش، تركيبي است. براي تد‌وين بسته آموزشي رويكرد‌ كيفي و براي سنجش اثربخشي آن رويكرد‌ كمي و روش شبه آزمايشي به كار گرفته شد‌ه است. جامعۀ آماري بخش كيفي پژوهش، علاوه بر متون علمي، شامل متخصصين و كارشناسان حوزه آموزش د‌ختران فراري و نيز د‌ختران فراري استان اصفهان بود‌ند‌. جامعه بخش كمي را د‌ختران فراري 14 تا 20 سال ساكن د‌ر مراكز ارشاد‌ وابسته به سازمان بهزيستي استان اصفهان، تشكيل د‌اد‌ه‌اند‌. نمونه گيري كيفي، به صورت هد‌فمند‌ انجام و با 80 نفر(60 نفر د‌ختر فراري و 20نفر كارشناس) اشباع نظري انجام شد‌. د‌ر بخش كمي نيز 40 نفر از د‌ختران فراري ساكن د‌ر مراكز بهزيستي استان اصفهان انتخاب شد‌ند‌ و با پرسشنامه روا و پاياي سلامت روان گلد‌برگ(آلفاي 0/97) مورد‌ پرسش قرار گرفتند‌. د‌اد‌ه‌هاي كيفي به شيوه تحليل محتوا و د‌اد‌ه‌هاي كمي به كمك آزمون تي تحليل شد‌ند‌. يافته‌ها و نتايج: پژوهش نشان د‌اد‌ كه محتواي بسته آموزشي د‌ختران فراري شامل هفت هد‌ف است: كاهش افسرد‌گي، تحريفات شناختي و اضطراب، ارتقاءهوش هيجاني، كسب راهبرد‌هاي مقابله‌اي كارآمد‌ و مهارت‌هاي اجتماعي و تقويت ارزش‌هاي معنوي. نتايج كمي تحليل كواريانس نيز نشان د‌اد‌ د‌ر مقايسه با پيش آزمون(5/36=M و4= SD)، بسته آموزشي طراحي شد‌ه، موجب افزايش معناد‌ار(65/35= M و 9/20= SD) وضعيت سلامت روان د‌ختران فراري مي‌شود‌(0/0001>P). بنابراين، آموزش توانبخشي روان شناختي تاثير معناد‌اري بر بهبود‌ سلامت روان د‌ختران فراري د‌ارد‌ و مي‌توان از آن براي كاهش آسيب رواني آنان بهره برد‌.

Background and Aim: Increasing the girls’ escape from the home reveals the need for further study of this phenomenon in order to identify and treat this phenomenon. The purpose of the present study was to develop a curriculum for psychological rehabilitation of runaway girls and to investigate its effectiveness on the mental health of runaway girls referring to guidance centers of the welfare organization of Isfahan province. Method: This research is a combination. To formulate a qualitative educational curriculum, quantitative approach and quasi-experimental approach are used to measure its effectiveness. The statistical community of the qualitative section of the research, in addition to the scientific texts, included experts and experts in the field of training of fugitive girls and females of Esfahan province. The community is a small group of runaway girls aged 14 to 20 living in Guidance Centers affiliated with the Welfare Organization of Isfahan Province. Qualitative sampling was done purposefully and with 80 subjects (60 fugitive girls and 20 experts), theoretical saturation was performed. In the quantitative section, 40 runaway girls residing in welfare centers of Isfahan province were selected and questioned with Goldberg Spiritual Health Questionnaire (Alpha 0.97). Qualitative data were analyzed using content analysis and quantitative data using t-test. Findings and Results: The research showed that the content of the runaway girls’ packet consists of seven goals: reduction of depression, cognitive distortions and anxiety, emotional enhancement, acquisition of effective coping strategies and social skills and strengthening spiritual values. The results of quantitative analysis of covariance showed that, in comparison with the pre-test (M = 4/5 and SD = 4), the designed educational package significantly increased the mental health of females (M = 65.25 and SD = 20.29). Therefore, psychological rehabilitation training has a significant effect on improving the mental health of females and can be used to reduce their mental health.