تحليل روايتِ فيلم مستند سياسي (مطالعه موردي: فيلم مستند «به روايت دربار» و «ايران و غرب»)

The Analysis of Narratives in Political Documentaries (Case Study: Iran & the West and Narrative of Kingdom Palace”)

در اين مقاله با استفاده از تحليل روايت از منظر اقناعي، دو مستند سياسي درباره «انقلاب اسلامي ايران در سال 57»، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. مستندهاي مورد نظر «به روايت دربار» و «ايران و غرب(قسمت اول)» به‌ترتيب محصول صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و شبكه بي‌بي‌سي ميباشند. براي دستيابي به تحليل روايت اين دو مستند سياسي، به شيوه تحليل رتوريكي روايي، ده مقوله محوري پيشنهاد شده است. اين مقوله‌ها عبارتند از: راوي شخصيت‌ها 3 . نقطه ديد 4. فاصله روايي 5. نقطه شروع 6. اطلاعات پيش فرض 7. تسلسل و عليت روايي 8. مانع و تضاد 9. چرخش 10. پايان‌بندي. استفاده از اين مقوله‌ها در تحليل روايت مستندها به عنوان ابزارهايي نيرومند در ژانر سياسي، اين امكان را مي‌دهد كه وجوه و لايه‌هاي پنهان ارتباطي براي متقاعد سازي مخاطبان كشف و درك شود. نتايج نشان ميدهد كرد كه شبكه بي‌بي‌سي براي ساخت مستندي سياسي، «روايت» را به‌مثابه يك عمل اقناعي تلقي ميكند تا با شيوه‌اي لطيف به ارائه هدف و گفتمان خاص خود برسد. حال آنكه مستند«به روايت دربار» در قالب محصولي از جانب واحد مركزي خبر، به‌واسطة خبرنگاران، توليدكنندگان، پژوهشگران و تدوينگران خبري توليد شده است و ظرافت‌هاي فيلم مستند كه مهم‌ترين آنها روايت است در آن لحاظ نشده است. درواقع در اولويت‌گذاري توليدات صداوسيما، مستند و مستندسازي امري تخصصي لحاظ نشده است و سايه توليد خبري بر روي اين قالب تلويزيوني مشاهده ميشود.

In the present study, we have used the narrative rhetorical analysis to study two political documentary films “Iran and West” and “Narrative of Kingdom Palace. “Iran and west” ,a BBC product, looks at the relationship between Iran and the western countries and features interviews with politicians who have played significant role in events involving Iran, Europe and the United States since 1979. “Narrative of Kingdom Palace”, which is the product of the Islamic Republic of Iran television (IRIB), looks at Memories of the courtiers of Shah of Iran. These documentaries have been discussed and analyzed by 10 categories: 1. Narrator 2. Characters 3.Point of view 4. Narrative distance 5. Starting point 6. Presupposed information 7. Sequence and narrative causality 8. Encumbrance 9. Turning 10. Ending. In narrative rhetorical analysis of documentary films ,utilizing the above topics as powerful communicative means in political genre, help the researchers discover the hidden layers and aspects used by communicators to convince their audience and provide better policies to impact on public opinions. Ultimately this study explores the characteristics of persuading program and documentary making from media organizations point of view. The results show that compare to the IRIB documentary production, narrative has a more important place in BBC documentary.