ارزيابي مدل‌هاي تك متغيره و چندمتغيره سري‌هاي زماني در پيش‌بيني تراز سطح آب درياچه اروميه

بيش از سه دهه است كه هيدرولوژيست ها، استفاده از مدل هاي چندمتغيره را جهت توصيف و مدل سازي داده هاي پيچيده هيدرولوژي توصيه مي كنند. درحالي كه به تازگي اهميت مدل هاي چند متغيره در مهندسي آب مطرح شده است. در واقع در مدل هاي چند متغيره با دخالت دادن عوامل مؤثر ديگر، مي توان نتايج توصيف، مدل سازي و پيش بيني پارامترهاي مختلف را بهبود بخشيد. در اين مطالعه، مدل هاي تك متغيره آرما و چند متغيره همزمان آرما (كارما) جهت مدل سازي تراز سطح آب درياچه اروميه مورد ارزيابي قرار گرفتند. جهت استفاده از مدل هاي آرما، از سري زماني تراز سطح آب درياچه اروميه در مقياس سالانه در طي دوره آماري (1390-1361) و جهت مدل سازي با استفاده از مدل هاي كارما، از سري زماني دبي رودخانه هاي شهرچاي، نازلوچاي و باراندوزچاي و تراز سطح آب درياچه اروميه در دوره آماري ذكر شده استفاده شد. نتايج بررسي و صحت سنجي مدل ها نشان داد كه با دخالت دادن دبي رودخانه هاي ذكر شده، دقت مدل سازي و صحت سنجي مدل ها افزايش پيدا خواهد كرد. هم چنين نتايج نشان داد كه به ازاي ضريب تبيين 0.75 بين داده هاي صحت سنجي مدل ها و معيار جذر ميانگين مربعات خطا (0.62)، مدل كارما نتايج بهتري از مدل آرما ارايهمي نمايد. به طوريكه استفاده از مدل چندمتغيره در مدل سازي و پيش بيني تراز سطح آب درياچه، دقت مدل سازي داده هاي مورد استفاده را در دوره آماري 1390-1361 و در مقياس سالانه در دو مرحله آموزش و صحت سنجي حدود 20 درصد افزايش داد.