شبيه‌سازي انتقال سديم و نيترات در خاك اصلاح شده با ورمي‌كمپوست تحت رژيم‌هاي مختلف آبياري

شبيه‌سازي حركت نيترات و سديم در خاك طبيعي و اصلاح شده با ورمي‌كمپوست تحت سه شدت جريان مختلف در حالت اشباع و غيراشباع انجام شد. براي اين منظور از 12 ستون 10 سانتي‌متري خاك در لوله‌هاي پليكا به‌طول 20 سانتي‌متر و قطر 5.9 سانتي‌متر استفاده شد. تمامي ستون‌ها به‌مدت 24 ساعت تحت شرايط اشباع قرار گرفتند و 24 ساعت نيز با آب مقطر آبشويي شدند. سپس محلول 1 ميلي مول پتاسيم نيترات و 25.42 ميلي‌گرم سديم كلريد در هر ليتر آب مقطر در سه شدت جريان مختلف به‌مدت 570 دقيقه به‌درون ستون‌ها تزريق و مقادير نيترات و سديم محلول‌هاي خروجي در بازه‌هاي زماني مختلف اندازه‌گيري شد. براي شبيه‌سازي انتقال املاح از مدل انتقالانتشار استفاده شد و ضرايب انتشارپذيري و جذب سديم و نيترات به‌روش معكوس برآورد گرديد. رخنه سديم در ستون‌هاي خاك طبيعي و خاك ورمي‌كمپوست‌دار تحت شرايط اشباع در شدت جريان 0.0704 سانتي‌متر بر دقيقه در 280 و 160 دقيقه، در شرايط غيراشباع با شدت جريان 0.0477سانتي‌متر بر دقيقه به‌ترتيب در 330 و 200 دقيقه رخ داد اما در شرايط غيراشباع با شدت جريان 0.0208 سانتي‌متر بر دقيقه، رخنه سديم شكل نگرفت. رخنه نيترات از خاك طبيعي در شدت جريان‌هاي 0.0704، 0.0477 و 0.0208 سانتي‌متر بر دقيقه به‌ترتيب در 50، 80 و 120 رخ داد و در 120، 200 و 270 دقيقه به حداكثر غلظت نسبي رسيد. رخنه نيترات در خاك ورمي‌كمپوست‌دار تحت شدت جريان‌هاي 0.0704، 0.0477 و 0.0208 سانتي‌متر بر دقيقه به‌ترتيب در 30، 40 و 80 دقيقه شروع و حداكثر غلظت نسبي در 80، 120 و 240 دقيقه مشاهده شد. نتايج نشان داد كاربرد ورمي‌كمپوست و افزايش شدت جريان آب‌خاك، زمان رخنه سديم و نيترات و زمان به حداكثر رسيدن غلظت نسبي نيترات را كاهش داد. نتايج شبيه‌سازي نشان داد ضرايب انتشارپذيري و جذب سديم و نيترات با افزودن ورمي‌كمپوست به خاك و كاهش شدت جريان افزايش يافت.