شبيه‌سازي عملكرد زهكش‌هاي زيرزميني هم امتداد و عمود بر جهت آبياري با استفاده از مدل DRAINMOD

در مرحله طراحي سيستم هاي زهكشي زيرزميني، معمول است كه جهت اجراي عمليات آبياري سطحي در مزرعه، به صورت عمود بر امتداد كارگذاري لوله هاي زهكش زيرزميني در نظر گرفته شود، اما در عمل ممكن است آبياري به موازات امتداد زهكش ها صورت گيرد. هدف اين تحقيق، شبيه سازي عملكرد سيستم هاي زهكشي زيرزميني در امتداد و عمود بر جهت آبياري، با استفاده از مدل DRAINMOD بود. به همين منظور از داده هاي اندازه گيري شده (مشتمل بر سطح ايستابي و دبي زهكش ها) در چهار واحد آزمايشي، واقع در يكي از پروژه هاي آبياري و زهكشي دشت ميان آب استان خوزستان استفاده شد. در دو واحد (هر واحد با پنج خط زهكش زيرزميني)، عمليات آبياري هم امتداد با جهت زهكش ها و در بقيه، آبياري عمود بر جهت زهكش هاي زيرزميني به اجرا درآمده بود. براي مقايسه مشاهدات و نتايج به دست آمده از مدل و عملكرد آن در شبيه سازي سطوح ايستابي هر دو تيمار، واسنجي و صحت سنجي انجام شد. جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE) در دوره هاي واسنجي و صحت سنجي تيمار زهكشي عمود بر جهت آبياري به ترتيب برابر با 10.25 و 12.97 و در تيمار زهكشي به موازات جهت آبياري برابر با 13.04 و 13.87 بود. اين مقادير بيان گر آن بود كه مدل در شبيه سازي سطوح ايستابي هر دو تيمار عملكرد موفقيت آميزي داشته است. همچنين با توجه به اينكه در واحدهاي آزمايشي، آبياري بر اساس حقابه تخصيص يافته صورت مي گرفت و شرايط كم آبياري بر آنها اعمال شده بود، امكان آبياري كامل واحدهاي آزمايشي در سه راندمان آبياري 33%، 40% و 45% و عكس العمل سيستم زهكشي در اين شرايط با استفاده از مدل بررسي شد. نتايج شبيه سازي نشان داد در راندمان آبياري 45% زهكش ها قادر به كنترل موفقيت آميز سطح ايستابي بوده و در اين راندمان، آبياري كامل ميسر خواهد بود.