تحليل اثرات تقويم كشت بر نياز آبي گندم در استان سيستان و بلوچستان در شرايط تغيير اقليم

افزايش گرمايش جهاني يكي از مهم ترين مخاطرات طبيعي در جهان امروز است كه با تاثير بر فيزيولوژي گياه، توازن آب خاك و تامين نياز آبي از آبِ سبز و آبي مي تواند عملكرد گياه را متأثر سازد. تحت چنين شرايطي، دست يابي به امنيت آب و غذا نيازمند استفاده ي بهينه از منابع آب موجود و حفظ عملكرد گياه در دوره هاي آتي مي باشد. از آن جايي كه گندم و فرآورده هاي آن مهم ترين سهم را در رژيم غذايي مردم جهان دارد، در اين پژوهش تاثير تغيير اقليم بر تقويم كشت گندم و نياز آبي آن در استان سيستان و بلوچستان مورد بررسي قرار گرفت. هم چنين تاثير مديريت در تاريخ كاشت بر كاهش اثرات منفي اين پديده ي جهاني بررسي شد. پس از واسنجي و صحت سنجي مدل LARS-WG، مولفه هاي اقليمي شش ايستگاه هواشناسي زابل، زاهدان، ايرانشهر، سراوان، خاش و چابهار تحت سه سناريوي A1B، A2 و B1 در مدل HADCM3 تا سال 2100 ريزمقياس شدند. با تعيين بازه‌هاي مناسب براي كاشت وطول دوره هاي رشد اوليه، سريع، مياني و انتهايي با استفاده دماهاي كاردينال و ضريب درجه-روز رشد، نياز آبي گياه بدست آمد. تغيير اقليم به دليل افزايش معني دار دما، طول دوره ي رشد در مراحل مختلف را بين يك تا 20 روز كاهش مي دهد كه اين مساله باعث كاهش نياز آبي گندم بين 03/0-7/42 درصد خواهد شد. اگرچه به تعويق انداختن زمان كاشت در شرايطِ تغييراقليم، طول فصل كشت را بين 12 تا 25 روز كاهش مي دهد، اما نياز آبي را بين 27/1 تا 778 مترمكعب در هكتار افزايش خواهد داد. براساس نتايج، مديريت تقويم كشت گندم راه كاري موثر براي دستيابي به كشاورزي پايدار در اقليم آينده استان سيستان و بلوچستان مي باشد.