برآورد ضريب گياهي (Kc) گياهان دارويي رزماري، اسطوخودوس و ماريتيغال (خارمريم) بااستفاده از بيلان آبي

آگاهي از نياز آبي گياهان و برآورد تبخير و تعرق يكي از ملاحظات اساسي براي افزايش بهره‏وري آب و مديريت آن است. يكي از روش‎هاي تعيين آب مورد نياز گياهان در صورتي كه بتوان وروردي‎ها و خروجي‎ها را اندازه‎گيري كرد روش بيلان آب و استفاده از لايسي‎متر‎ها است. اين پژوهش با هدف تعيين ضريب گياهي (Kc) و نياز آبي سه گياه دارويي ماريتيغال، اسطوخودوس و رزماري با روش بيلان آبي در سال 93 - 92 با استفاده از 9 لايسي‎متر زهكش‎دار در دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز (باجگاه) انجام گرديد. تبخير و تعرق روزانه واقعي با استفاده از معادله بيلان آب در لايسي‎مترها برآورد شد. تبخير و تعرق پتانسيل نيز با استفاده از داده‎هاي ايستگاه هواشناسي دانشكده و با استفاده از معادله فائو–پنمن–مانتيث محاسبه گرديد. از تقسيم تبخير و تعرق واقعي گياه بر تبخير و تعرق پتانسيل، ضريب گياهي روزانه براي طول دوره مطالعه به دست آمد. بر اساس اين مطالعه تبخير و تعرق فصلي گياه ماريتيغال 6/372 ميلي‎متر و ضريب گياهي آن در مرحله رشد اوليه، توسعه، مياني و نهايي به ترتيب 3/0، 77/0، 04/1 و 85/0 به دست آمد. تبخير و تعرق واقعي دو گياه اسطوخودوس و رزماري در دوره بررسي يكساله برابر 4/1191 و 46/1453 ميلي‎متر برآورد گرديد. حداكثر و حداقل تبخير و تعرق روزانه گياه رزماري به ترتيب 17/8 ميلي متردر مرداد و 58/0 ميلي‏متر در دي ماه و حداكثر و حداقل ضريب گياهي آن در دي ماه 16/0 و در مرداد ماه 13/1 برآورد شد. به همين ترتيب حداكثر و حداقل تبخير و تعرق روزانه گياه اسطوخودوس 82/7 ميلي‎متر در خرداد و 62/0 ميلي‎متر در دي ماه و حداكثر و حداقل ضريب گياهي آن 18/1 در خرداد و 18/0 در دي ماه بدست آمد. از بين سه گياه مورد مطالعه در دوره زماني محدود و در شرايط انجام تحقيق گياه ماريتيغال با توجه به فصلي و كوتاه تر بودن دوره رشد به كم ترين مقدار آب ورزماري كه جزو گياهان چند ساله مي‎باشد به بيش ترين مقدار آب نياز دارد. اما براي حصول اطمينان بيش تر توصيه مي‎شود اين آزمايش در ديگر مناطق و با تكرار انجام شود.