مديريت آب كشاورزي با رويكرد آب مجازي از طريق تكنيك بهينه سازي ژنتيك (GA)(مطالعه موردي: دشت بيرجند)

روند رو به رشد مشكلات كمبود آب نقش موثري را در تشديد بحران آب در ايران و بخصوص در مناطق خشك و نيمه خشك از جمله دشت بيرجند در استان خراسان جنوبي دارد كه تنها با تكيه بر منابع آب زيرزميني اقدام به توليدات كشاورزي مي شود. در اين تحقيق با استفاده از مدل بيلان آب زيرزميني معادلات مورد نياز براي تخمين سطح عمق آب آبياري تعيين شده است سپس تابع هدفي كه بر پايه مفهوم آب مجازي و تابع استوارت مي باشد، ايجاد شد. در ادامه به علت تعدد متغيرهاي تابع هدف در بهينه سازي مصرف آب، با استفاده از روش فراكاوشي و هوشمند ژنتيك (GA) كه نياز به محاسبات كم تر و كارايي بيش تر نسبت به ديگر روش ها دارند، الگو و تراكم كشت بهينه محصولات زراعي دشت مطالعاتي در 4 سناريو 1) 30 درصد تغييرات سطح كنوني هر محصول، 2) 50 درصد تغييرات سطح كنوني هر محصول، 3) 75 درصد تغييرات سطح كنوني هر محصول و 4) تغييرات آزاد سطح زير كشت محصولات به ازاي بازه صفر تا حداكثر سطح زير كشت موجود در منطقه مورد بررسي) تعيين شد. نتايج مدل نشان داد كه سطح زير كشت محصولات در نظر گرفته شده بهينه نمي باشد و مصرف آب در بخش كشاورزي دشت بيرجند متناسب با شرايط موجود نيست. بهترين سناريوي از بين سناريوي هاي مطرح شده، سناريوي چهارم مي باشد زيرا نه تنها سودآوري را به ميزان 4 برابر افزايش خواهد داد بلكه ميزان آب مصرفي را نيز حدوداً 8 درصد كاهش مي دهد.