شناخت عوامل مشوّق و بازدارنده تسهيم دانش در شبكه هاي اجتماعي علمي پيوسته

Identifying Incentive and Disincentive Factors Effects on Willingness to Share Knowledge in Online Scientific Social Networks

هدف پژوهش حاضر توسعه راهبردهاي بهبود تسهيم دانش در شبكه هاي اجتماعي علمي پيوسته از طريق شناخت عوامل مؤثر و بازدارنده بر تمايل به اشتراك دانش در اين شبكه هاست. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر شيوه گردآوري داده ها، توصيفي از نوع پيمايشي و با روش نمونه گيري خوشه اي انجام شده است. جامعه پژوهش را كليه پژوهشگران (اعضاي هيئت علمي) دو دانشگاه «شيراز» و «خليج فارس بوشهر» تشكيل مي دهند كه با توجه به جمعيت 900 نفري، 269 نفر از اين جامعه بر مبناي جدول «مورگان» به عنوان نمونه تعيين گرديد. گردآوري داده ها بر مبناي پرسشنامه بررسي عوامل مؤثر بر اشتراك دانش در جوامع مجازي «ژائو» انجام گرفت. يافته ها نشان داد كه از بين عوامل مؤثر بر تمايل پژوهشگران به اشتراك دانش، به ترتيب، عوامل «چشم انداز مشترك» با اختلاف ميانگين 4/28، «عمل متقابل» با اختلاف ميانگين 4/04 و «اطمينان در تمايل به اشتراك گذاري» با اختلاف ميانگين 3/34 داراي بيشترين سهم در افزايش تمايل پژوهشگران به اشتراك دانش هستند. در اين بين «وابستگي اجتماعي» با ميانگين 0/42- و نمره t ، 4/48- و با توجه به معنادار شدن رابطه، تأثير بازدارنده بر تمايل به اشتراك دانش داشته است. با توجه به تأثير مثبت «چشم انداز مشترك»، «عمل متقابل» و «اطمينان در تمايل به اشتراك دانش» مي توان با ايجاد شبكه هاي اجتماعي علمي-تخصصي، امكان حضور پژوهشگران هم رشته و با قلمروهاي مشابه را فراهم كرد تا بدين طريق به تبادل دانش تخصصي با يكديگر بپردازند. همچنين، با ايجاد زمينه هاي آشنايي بيشتر پژوهشگران با اين شاهراه هاي ارتباط علمي، مي توان علاوه بر تشويق آنان به استفاده و اشتراك دانش بيش از پيش در شبكه هاي اجتماعي علمي پيوسته، سرعت توليد علم را نيز بالا برد.

The current study aimed to develop strategies to improve knowledge sharing on online scientific social networks by identifying incentive and disincentive factors that have effects on willingness to share knowledge. Applied research was used to collect data using cluster sampling. The study population consisted of Shiraz University and Persian Gulf University faculties. A sample of 269 persons was determined by Morgan table according to whole population (900 persons). In order to gather data the questionnaire by Zhao was used. Findings showed that common vision, factors shared vision with the mean difference 4/82, reciprocity with the mean difference 4/04 and confidence in sharing with the mean difference 3/34, have the most effects and can be used as basis of knowledge sharing development strategies. Social affiliation with an average -0/42 has negative effect to knowledge sharing. Given the positive impact of a shared vision, mutual interaction and confidence in the desire to share knowledge, it is possible by creating specialized scientific social networks to allow the presence of researchers of the same field and with the same realms.