الزامات ناظر بر اركان اداره و حسابرسي شركت‌هاي سهامي در چهارچوب اصول حاكميت شركتي (مطالعه تطبيقي حقوق ايران، انگلستان و ايالات متحده)

corporate governance requirements in the law of Iran, Britain and the United States

حاكميت شركتي در مقام تعريف به معناي نظامي از مقررات­ گذاري و نظارت بر عمليات شركت به‌ منظور تعادل بخشي به منافع ذينفعان به‌منظور اطمينان از رفتار مسؤولانه شركت و اطمينان از دستيابي به حداكثر سطح كارآيي و سودآوري براي شركت به كار رفته است. در اين معناي موسع حاكميت شركتي، حقوق شركت­ ها برابري مي­كند. در معناي مضيق حاكميت شركتي، الزاماتي در اداره و حسابرسي شركت­ هاي سهامي است كه پس از رسوايي­ هاي شركت ­هاي بزرگ آمريكايي در اوايل قرن 21 و با تصويب قانون ساربنز_اكسلي معرفي شد.جمع ­بندي مطالعات در موضوع نشان مي­دهد كه مجموعه اين الزامات با تفسير مضيق را مي­توان در سه گروه الزامات ناظر بر اركان اداره شركت، الزامات ناظر بر حسابرسي از شركت و الزامات حمايت از سهام­داران طبقه­ بندي كرد. در اين مطالعه، ضمن شمارش الزامات ناظر بر اركان اداره و حسابرسي شركت، حقوق كشورهاي ايران، ايالات متحده آمريكا و انگلستان با يكديگر مقايسه شده است. نتيجه تحقيق در مورد حقوق ايران نمايانگر اين نكته است كه اگرچه در مقررات ناظر بر شركت­ هاي سهامي عام ثبت شده در سازمان بورس اوراق بهادار، برخي از الزامات پيش­ گفته ديده شده است، اما براي ارتقاي نظام حقوقي كشور به سمت حاكميت شركتي كارآمد بسياري از قواعد حقوقي از جمله تعريف استقلال مدير، لزوم اكثريت اعضاي مستقل در هيأت مديره، لزوم ايجاد كميته‌هاي هيأت مديره، ايجاد حسابرسي داخلي، درنظرگرفتن شرايط استقلال براي حسابرس و بازنويسي وظايف بازرس در قانون تجارت نيازمند تغيير است.

Corporate governance has defined as a set of regulations and assessment of corporate operation to balance between stakeholder's interests and to guide company's policies toward maximum level of efficiency and profitablity. In this broad sense, corporate governance complies with rules governing running firms.in the narrow sense, corporate governance refers to requirements for governing and accounting public companies that has been introduced after major American corporates scandal which resulted to ratification of Sarbanes-Oxley Act in 2002. Studies show, corporate governance requirements can be categorized in three groups: requirements for governing corporation, requirements for accounting and requirements for protection of minority shareholders. In this study, we introduce requirements for corporate governance (in the narrow sense) and compare Iranian laws and regulations with US and UK. As a result, we found that although there is some regulation for registered public companies in Iran's capital market in this issue, but Iranian law hasn't fulfilled all necessary requirements for better corporate governance. Hence, we suggested some modifications in Iranian commercial code.