ارزش‌گذاري اقتصادي آب براي مزارع بزرگ و كوچك گندم (مطالعه موردي: شهرستان طبس)

در اين تحقيق، ميانگين ارزش توليد نهايي (سايه‌اي) آب در شهرستان طبس در سال زراعي 93-1392 با استفاده از تخمين اقتصادسنجي توابع توليد كشاورزي برآورد شده‌است. اطلاعات مورد نياز ازطريق تكميل پرسش‌نامه و نمونه‌گيري تصادفي از 100 گندمكار جمع‌آوري شد. پنج شكل از توابع توليد شاملِ كاب داگلاس، ترانسندنتال، ترانسلوگ، لئونتيف و درجه دوم تعميم‌يافته با استفاده از داده‌هاي تحقيق، برآورد شد. ميانگين‌كشش‌توليدي و توليد ‌نهايي ‌آب به ترتيب 0.56 و 0.28 محاسبه گرديد. نتايج نشان‌داد كه گندمكاران، ‌توليد‌كنندگان عقلايي هستند. ميانگين ارزش اقتصادي آب معادل 2930 ريال براي هر مترمكعب برآورد شد كه با بيشتر شدن اندازه مزارع افزايش مي‏يابد، درحالي‌كه گندمكاران درسال زراعي 92-1391 آب‌بهايي معادل 890 ريال بابت هر مترمكعب آب در شبكه‌ آبياري شهرستان طبس پرداخت كرده‌ بودند. به‌نظر مي‌رسد تفاوت در ارزش توليد‌نهايي آب با قيمت پرداختي كشاورزان، به عنوان يك عامل مهم، موجب از بين رفتن انگيزه كشاورزان درسرمايه‌گذاري براي افزايش راندمان آبياري و استفاده از فناوري‌هاي نوين‌آبياري شده‌است. افزايش مناسب قيمت آب‌بها به همراه اجراي يكپارچه‌سازي اراضي از مهم‌ترين پيشنهادهاي اين تحقيق بوده است.