كاهش رفاه اجتماعي ناشي از افت سطح آب‌هاي زيرزميني (مطالعه موردي گندم‌كاران دشت ارزوئيه)

برداشت بيش از حد از منابع آب زيرزميني در چند دهه اخير منجر به اثرات جانبي منفي فراواني شده است كه يكي از پيامدهاي آن كاهش رفاه كشاورزان است. در مطالعه حاضر، براي بررسي اثر افت سطح آب زيرزميني بر رفاه كشاورزان، ابتدا تابع توليد گندم با استفاده از الگوي درجه دوم تعميم‌يافته برآورد شد و سپس توليد نهايي هريك از نهاده‌ها و از جمله نهاده آب محاسبه گرديد. در ادامه، با برآورد تابع هزينه استخراج، تابع رفاه ناشي از كاهش سطح آب محاسبه شد. در نهايت، با استفاده از قضيه پوش و مشتق‌گيري از تابع رفاه نسبت به سطح آب زيرزميني، تغييرات رفاهي ناشي از افت سطح آب اندازه‌گيري شد. نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه به ازاي يك متر كاهش سطح آب زيرزميني در اثر برداشت‌هاي بي‌رويه، رفاه كشاورزان حدود 5/ 12 ميليون تومان كاهش مي‌يابد و كل كاهش رفاه دشت ارزوئيه ناشي از كسري مخزن، رقم قابل توجه 9/ 12 ميليارد تومان است. همچنين رقم كاهش رفاه به ازاي هر مترمكعب آب برابر با 97/ 20 تومان مي‌باشد. با توجه به نتايج، دليل كاهش رفاه كشاورزان، مصرف بيش از حد منابع آب زيرزميني است بنابراين بايد با سياست‌هايي نظير خاموشي اجباري موتورپمپ‌ها، كاهش سطح زيركشت، تعيين الگوي كشت، فرهنگ‌سازي مصرف و افزايش مشاركت كشاورزان در مديريت منابع زيرزميني، از برداشت بيش از حد منابع آب زيرزميني جلوگيري نمود.