اثر باكتري هاي حل كننده فسفات و قارچ ميكوريزا بر ويژگي هاي فنولوژيك و فيزيولوژيك گندم در شرايط ديم

اين آزمايش مزرعه اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي سرابله (ايلام) در سال زراعي 93-1392 اجرا شد. تيمار هاي آزمايشي شامل دو رقم گندم (كراس سبلان و ساجي) و منابع كودي در هشت سطح شامل: 1 -عدم مصرف كود شيميايي فسفر، 2 -100% كود شيميايي فسفر، -3 باكتري سودوموناس پوتيدا  (Pseudomonas putida)، -4 قارچ فانيلي فورميس موسه (Funeliformis mosseae)،-5 باكتري سودوموناس پوتيدا + قارچ فانيلي فورميس موسه، 6 -باكتري سودوموناس پوتيدا + قارچ فانيلي فورميس موسه +50% كود شيميايي فسفر، 7-باكتري سودوموناس پوتيدا +50% كود شيميايي فسفر و 8- قارچ فانيلي فورميس موسه + 50% كود شيميايي فسفر بودند. دراين پژوهش تعداد روز تا سبز شدن، ساقه دهي، گلدهي، گرده افشاني، رسيدگي وزني و رسيدگي فيزيولوژيكي تحت تاثير رقم و مخلوط كود شيميايي و زيستي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل از آزمايش نشان داد كه استفاده از كود زيستي در شرايط ديم موجب كاهش اثرات تنش خشكي از طريق بهبود ويژگي هاي فنولوژيك گرديد. بيشترين شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، تجمع ماده خشك، سرعت رشد نسبي و سرعت جذب خالص در رقم ساجي و قارچ ميكوريزا +50% كود شيميايي فسفر حاصل گرديد. در اواخر فصل رشد، شاخص سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و ســرعت رشـد نسبي به دليل سـايه اندازي و ريزش برگ ها منفي شـدند. رقم سـاجي با كاربـرد قــارچ فانيلي فورميس موسه به دليل دارا بودن شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و تجمع ماده خشك بالا از عملكرد دانه بيشتري در شرايط ديم برخوردار بود. با توجه به نتايج به دست آمده، تركيب تيماري رقم ساجي × قارچ فانيلي فورميس موسه مي تواند سبب بهبود شاخص هاي رشد و در نهايت افزايش عملكرد دانه گندم در شرايط كشت ديم گردد.