تأثير كودهاي شيميايي و زيستي فسفر بر تجمع عناصر، محتواي كلروفيل، عملكرد دانه و رشد ريشه سه توده محلي ماش

به ‌منظور بررسي اثر كاربرد كودهاي شيميايي و زيستي فسفر بر تجمع عناصر، محتواي كلروفيل، رشد ريشه و عملكرد دانه سه توده بذري ماش، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ايلام در سال 1394، به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل سه توده محلي ماش (فريدوني، گتوندي و ارتشي)، كود شيميايي فسفر در سه سطح شامل عدم مصرف كود شيميايي (P0)، مصرف 75 (P75) و 150 (P150) كيلوگرم در هكتار سوپر فسفات‌تريپل و كود زيستي در دو سطح عدم مصرف كود زيستي (B0) و مصرف 100 گرم در هكتار كود فسفر بارور2 (B100) بودند. نتايج نشان داد كه كاربرد توأم كود زيستي و شيميايي فسفر (75 و 150 كيلوگرم در هكتار) باعث افزايش غلظت فسفر، نيتروژن، پتاسيم دانه و وزن خشك ريشه در ماش شد. كاربرد كود زيستي فسفر نيز باعث افزايش غلظت فسفر و نيتروژن دانه در هر سه توده بذري ماش گرديد. بيشترين غلظت روي و آهن دانه، كلروفيل برگ، تعداد گره و وزن خشك ريشه در توده بذري ارتشي به ‌دست آمد. غلظت روي، كلروفيل برگ، تعداد گره در ريشه با كاربرد كود زيستي افزايش يافت. كود سوپر فسفات‌تريپل به ‌ميزان 75 و 150 كيلوگرم در هكتار، غلظت كلروفيل برگ و تعداد گره در ريشه ماش را افزايش دادند. كاربرد توأم كود زيستي فسفر بارور2 و 75 كيلوگرم سوپر فسفات‌تريپل در هكتار عملكرد دانه را در توده‌هاي فريدوني، ارتشي و گتوندي در مقايسه با عدم مصرف كود به ‌ترتيب به ‌ميزان 32.33%، 64.87% و 81.35% افزايش داد. كاربرد مقادير كاهش ‌يافته كودهاي شيميايي فسفر توأم با كود زيستي باعث بهبود عملكرد دانه توده‌هاي بذري ماش در راستاي كشاورزي پايدار گرديد.