فن‌آوري و هنر ساخت «ظروف سريشي» در جوامع كوچ‌رو معاصر خراسان مطالعه موردي: «ظروف سريشي» كوچ‌نشينان منطقه بار (شهرستان نيشابور)

Technology and the Art of Making Vegetable Dishes in Contemporary Nomadic Societies in Khorasan (Case study; Containers of the Indigenous People of Bar City)

ظروف گياهي به‌عنوان ابزار توليدي، هنري دستي و كمتر تزئيني بر اساس نياز جوامع بشري توليد شدند. در دوران معاصر تحت تأثير زندگي صنعتي و گذار از جامعه كوچ‌رو و كشاورزي به جامعه صنعتي، ظروف صنعتي جاي ظروف هنري و كاربردي را گرفت. در مناطقي از جمله در جوامع كوچ‌رو خراسان و به‌گونه‌اي مشخص در منطقه بار، توليد ظروف با شيوه سنتي و با استفاده از خمير گياه سريش، جهت ذخيره محصولات ثانويه عشايري، به‌صورت محدود وجود دارد و شيوه ساخت آن فراموش نشده است. در پژوهش پيش رو فرآيند توليد چنين ظروفي با رويكردي توصيفي - تحليلي مورد بررسي قرارگرفته است. مهم‌ترين يافته پژوهش اين است كه اين شيوه توليدي ناشي از سبك زندگي و سنت‌هاي جامعه كوچ‌روي و شيوه توليد آن مبتني بر نظام تقسيم‌كار خانوادگي و حاكي از نوعي نظم مكانيكي در ميان اين جوامع است.

Vegetable containers were produced as a hand-made, hand-crafted, and decorative art based on the needs of human societies. In the contemporary era, under the influence of industrial life and the transition from a migrant society to an industrial society, industrial containers replaced artistic and applied arts. In areas such as the immigrant societies in Khorasan and in the Bar area in particular, the production of traditional dishes and the use of its herb paste to store native secondary products is limited and the way of making it is not forgotten. In the present research, the process of production of such containers has been investigated within the context of the migration system of the societies and with a descriptive-analytical approach. The most important finding of the study is that this mode of production is due to the lifestyle and traditions of the community and its mode of production based on the system of division of family labor and represents a kind of mechanical order among these societies