تأثير جنس و عمق بستر بر پراكنش دوكفه‌اي Saccostrea cucullata در مناطق بين جزر و مدي خليج فارس

Effects of substrate material and depth on spatial distribution of Saccostrea cucullata in intertidal zones of the northern Persian Gulf

جنس و عمق قرارگيري بستر­­هاي سخت در پراكنش مكاني گونه‌هاي بيوفولينگ نقش كليدي بازي مي‌كنند. اويستر Saccostrea cucullata ازجمله گونه‌هاي بيوفولينگ سواحل خليج فارس مي‌باشد. به ‌منظور تعيين تأثير جنس بستر بر پراكنش اين گونه، تراكم اويسترها روي سه نوع بستر سخت شامل صخره‌هاي طبيعي، بلوك‌هاي سيماني و سطوح فلزي در دو فصل تابستان و زمستان 1395 در مناطق بين جزر و مدي بوشهر مورد بررسي قرار گرفت. همچنين به‌ منظور تعيين تأثير عمق بستر، انواع بستر­ها در نواحي بالا و پايين منطقه بين جزر و مدي بررسي شدند. طبق نتايج آناليز واريانس دو طرفه، تراكم اويستر ها روي بستر­هاي صخره‌اي طبيعي و سطوح فلزي بيش از بلوك‌هاي سيماني است. هرچند اختلاف بين تراكم اويستر­ها روي صخره‌هاي طبيعي و سطوح فلزي معني‌دار نبود ولي اويستر­ها روي سطوح فلزي نسبت‌هاي بالاتري از جوامع بيوفولينگ را به خود اختصاص داده بودند. بر اساس نتايج همچنين اختلاف معني‌داري در تراكم اويستر ها در نواحي بالا و پايين منطقه بين جزر و مدي مشاهده نشد، در حالي كه بر هم ‌كنش تأثير جنس و عمق بستر معني‌دار بود. در مجموع اين مطالعه نشان مي دهد تراكم اويستر S. cucullata بر روي بستر هاي فلزي و صخره هاي طبيعي نسبت به بلوك هاي سيماني بالاتر است و عمق قرارگيري بسترها در منطقه بين جزر و مدي بر تراكم اين گونه تأثير زيادي ندارد. به نظر مي‌رسد استفاده از صخره‌هاي طبيعي به‌ عنوان موج‌شكن و محافظ ساختارهاي ساحلي مي‌تواند باعث افزايش جمعيت اين گونه در مناطق ساحلي شود.

Substrate material and depth can play a key role in spatial distribution of biofouling species. Oyster Saccostrea cucullata is one of the biofouling species residing intertidal zones of the Persian Gulf. In the present study, effects of substrate material and depth on density of this species were investigated. Density and relative frequency of S. cucullata on the three substrate types consist of rocks, concrete blocks, and metal substrates were measured in summer 2016 and winter 2017. To determine effects of depth, substrates in the upper and lower intertidal zones were studied. Our results showed that this species reached higher densities on the rocks (39.39 ind. m-2) and metal (40.25 ind. m-2) substrates. Concrete blocks exhibited lower densities of this oyster comparing with rocks and metal substrates. S. cucullata reached the highest relative frequencies on the metal surfaces (70 %) in comparison with the natural rocks (63 %). Depth did not showed any significant impact on density of this species in the studied intertidal areas. It appears using natural rocks as breakwaters could provide this species with favorable substrata and increase density of this biofouling species.