تأثير دگرآسيبي برگ گياه زردآلو (Prunus armeniaca L) بر برخي ويژگي‌هاي ريخت‌شناختي و بيوشيميايي گياهان زراعي و علف‌هاي هرز تك‌لپه و دولپه

The allelopathic effect of apricot (Prunus armeniaca L.) leaf on some morphological and biochemical characteristics of monocot and dicot crops and weeds

به منظور بررسي اثرات دگرآسيب برگ گياه زردآلو بر گياهان ذرت، لوبيا، چاودار و تاج‌خروس آزمايشي در مرحله گياهچه‌اي با تيمارهاي عصاره آبي 75 درصد (w/v) و پودر سه درصد (w/w نسبت به خاك باغچه) برگ و شاهد (فاقد هرگونه تيمار با عصاره و پودر برگ وآبياري شده با آب مقطر)، به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. بر اساس نتايج، كمترين و بيشترين درصد كاهش وزن خشك بخش‌هوايي و ريشه، طول ساقه و ريشه به ترتيب در گياه زراعي تك لپه ذرت و علف هرز دولپه تاج‌خروس تيمارشده با عصاره آبي و پودر برگ زردآلو مشاهده شد. افزايش ميزان نشت الكتروليت گياه لوبيا تيمارشده با عصاره آبي و پودر، و در چاودار تحت تيمار با عصاره آبي برگ زردآلو نسبت به شاهد معني‌دار بود. هر دو نوع تيمار برگ زردآلو باعث كاهش محتواي كلروفيل a و b در گياهان لوبيا و تاج‌خروس و افزايش اين رنگدانه‌ها در گياهان ذرت و چاودار شد. افزايش كربوهيدرات‌هاي محلول گياهان لوبيا و ذرت تيمار شده با عصاره آبي و پودر برگي و در گياهان چاودار و تاج‌خروس تيمار شده با عصاره آبي برگ نسبت به شاهد معني‌دار بود. هرچند تيمار عصاره آبي موجب افزايش محتواي پرولين در تمام گياهان مورد بررسي شد اما محتواي اين آمينواسيد تنها در گياه لوبيا تيمار شده با پودر برگ زردآلو افزايش يافت. بررسي محتواي كربوهيدرات‌هاي محلول نشان داد كه تاثير افزايش‌دهنده تيمارهاي عصاره آبي و پودر برگ بر محتواي اين دسته از تركيبات، در گياهان زراعي بيشتر از علف‌هاي‌هرز مورد بررسي بود.

In order to evaluation of the allelopathic effects of apricot leaves on corn, bean, rye and pigweed an experiment was done with apricot aqueous leaf extract (75% w/v) and leaf powder (3% w/w) treatments and control (distilled water) during seedling stage. Experiment was carried out as a factorial experiment based on complete randomized design. In both treatments, the lowest and the highest loss percentage of shoot and root dry weight and stem and root length was observed in corn and pigweed respectively. Electrolytes leakage increased significantly in bean plants under extract and powder treatments and in rye only treated with leaf extract compared to control (P≤05). Aqueous leaf extract and leaf powder treatment decreased the chlorophyll content in bean and pigweed, while increased in corn and rye. Significant increase (P≤05) in concentration of soluble sugars in bean and corn after application of leaf aqueous extract and powder, and in rye and pigweed after application of leaf aqueous extract was observed. In bean and rye plants peroxides activity enzyme significantly increased under leaf extract and powder but in corn only on leaf powder treatment. Results showed that the leaves of apricot have an allelopathic potential and its application as aqueous extract or leaf powder has different inhibitory effects on the biochemical, physiological and developmental functions of plants. Due to the negative and significant effects of apricot leaf treatments (extract or powder) on weeds especially pigweed, it can be considered as a biological herbicide or a model for new herbicide.