مطالعه تطبيقي حقوق غيرمالي زوج در حقوق ايران و فرانسه

A Comparative Study of Husband's Non-Financial Rights in Iranian and French Law

نظام حقوقي ايران به تبعيت از ديدگاه متداول انديشمندان فقه اسلامي، براي زوج در مقابل زوجه، اقتدار ويژه‌اي قايل شده است. اين نگرش، قانون‌گذار ايراني را به پذيرش آثار مترتب بر انديشه مردسالاري در خانواده هدايت نموده و سبب شده است كه در مقوله‌هاي اشتغال زوجه، تعيين مسكن و اقامتگاه مشترك، خروج زن از كشور و شناسايي تابعيت وي، نمود پيدا كند و به نوعي تفوق زوج را بر زوجه آشكار سازد. موضع حقوق فرانسه تا چند دهه پيش در رابطه با مسايل فوق، شباهت زيادي به حقوق ايران داشته است. اما تحولات و اصلاحات پيش آمده در نظام قانون‌گذاري و قضايي فرانسه، مديريت بلامنازع مرد بر خانواده را از ميان برداشته و با الگو قرار دادن مديريت مشترك زوجين بر روابط خود، زنان را از سيطره زوج در زمينه اشتغال به كار، آزادي رفت و آمد و داشتن تابعيت و تا حدودي استفاده از نام خانوادگي مشترك، خارج ساخته است. بررسي نگرش دو نظام حقوقي ايران و فرانسه در مورد حقوق غيرمالي زوج، به ويژه مطالعه سير تحول اصلاحات قانوني كشور فرانسه در خصوص تغيير الگوي مديريت خانواده از «اقتدار شوهر» به «همكاري مشترك»، با رويكردي تطبيقي و روش توصيفي - تحليلي، از اهداف نوشتار حاضر مي‌باشد.

The Iranian legal system has paid special attention to the authority of the husband towards the wife by following the scholars’ viewpoints in Islamic jurisprudence. This approach has led the Iranian legislature to accept the effects of patriarchal thought in the family, which are more evident in some areas such as the wife’s employment, choice of common residence, freedom of movement and recognition of their nationality. Thus, these issues represent widely the preference of husband in some aspects. Even though the position of French law has been very similar to Iranian law through the past, some recent reforms in France have decreased the authority of the husband in the family by reducing his preference regarding the wife’s employment, freedom of movement and citizenship and largely the use of a common family name. To this end, The present study compares the approach of the two legal systems on the non-financial rights of couples, especially the evolution of reforms in France relating to the change of family management pattern from "Marital Authority" to "Common Collaboration" by using a comparative approach and a descriptive-analytical method.