آموزش عالي، كارايي فني و تغييرات بهره وري كل؛ شواهدي از صنايع توليدي ايران

Higher education, technical efficiency and total productivity changes: evidence from Iran's manufacturing industries

هدف اصلي اين مقاله برآورد اثر آموزش عالي بر تغييرات بهره‌وري كل و كارايي فني در 135 صنعت توليدي كد 4 رقمي طبقه‌بندي ISIC ايران در دوره 93-1383 بود. در اين خصوص، از رويكرد دو مرحله‌اي استفاده شد. در مرحله‌ نخست شاخص بهره‌وري مالم كوئيست (MPI) و شاخص كارايي فني با روش تحليل پوششي داده‌ها (DEA) و تحليل مرزي تصادفي (SFA) برآورد شد. يافته‌ها حاكي از آن است كه ميانگين شاخص MPI در اين دوره براي تمام صنايع بيشتر از يك بود كه نشان ­دهنده رشد مثبت بهره‌وري كل است. در حالي كه متوسط تغييرات كارايي فني صنايع در تمام سال­ها رشد منفي داشته، پيشرفت تكنولوژيكي عامل اصلي رشد مثبت بهره ­وري كل است. در مرحله‌ دوم اثر آموزش عالي بر تغييرات بهره‌وري كل و كارايي فني در قالب رگرسيون داده‌هاي تلفيقي و با روش‌هاي اثرهاي ثابت و گشتاورهاي تعميم‌يافته ‌(GMM) برآورد شد. نتايج نشان داد كه آموزش عالي اثر مثبت و معنادار بر هر دو متغير بهره‌وري كل و كارايي در صنايع توليدي دارد، به ­گونه‌اي كه كشش بهره‌وري كل نسبت به آموزش عالي بين 0/22-0/13 و كشش كارايي نيز بين 0/38-0/25 است.

The purpose of this article was to estimate the effect of higher education on total productivity changes and technical efficiency in the 4-digit classification code of ISIC in Iran during the period of 1994-04. In this regard, a two-way stage approach was used. In the first stage, Malmquist Productivity Index (MPI) and technical efficiency index by Data Envelopment Analysis (DEA) and Stochastic Frontier Analysis (SFA) were estimated. The findings indicated that the average MPI was more than one for all industries, indicating a positive growth in total productivity. While the average technical efficiency changes in industries have been negative for all years, technological progress is the main factor in the positive growth of total productivity. In the second stage, utilizing integrated data regression with Generalized Method of Moments (GMM), the effect of higher education on total productivity changes and technical efficiency was estimated. The results showed that higher education has a positive and significant effect on both total productivity and efficiency in manufacturing industries; somehow that the total productivity elasticity relative to higher education is between 0.13 – 0.23 and efficiency elasticity is between 0.28 – 0.38.