بررسي امكان نگهداري بذر پسته وحشي خوراكي (Pistacia vera) در شرايط فراسرد (Cryopreservation)

Possibility evaluation of Pistacia vera L. seed conservation under cryogenic condition

از گونه هاي پهن برگ جنگلي مي باشد كه در استان ها يي نظير (Pistacia vera L.) پسته وحشي خراسان رضوي، خراسان شمالي و شمال شرقي گلستان مي رويد. سطح پراكنش محدود، عدم زادآوري و استقرار طبيعي به دليل تخريب كف عرصه هاي رويشگاهي و بهره برداري هاي غيراصولي ، اين گونۀ ارزشمند را در معرض خطر قرار داده بنابراين حفظ و حراست آن داراي اهميت ويژه اي مي باشد .جهت بررسي امكان نگهداري بلند مدت بذر اين گونه در شرايط فراسرد يا برودت 196 درجه سانتي گراد و مقايسه آن با شرايط نگهداري در سردخانه ، بذر اين گونه از رويشگاه هاي طبيعي جمع آوري و امكان زنده ماني بذر در شرايط فراسرد بررسي گرديد. جهت تعيين بهترين پيش تيمار و % 30 Desiccation, PVS ذخيره سازي بذر در فراسرد، سه پيش تيمار ويتريفيكاسيون گياهي يا 2 همراه با شاهد مورد آزمايش قرار گرفت. در آزمايشات مزرعه اي بذور تيمارشده به مدت Glycerol يكماه در شرايط فراسرد نگهداري و سپس در مزرع ه در شرايط ديم كشت گرديدند. در شرايط آزمايشگاه، بذور تيمارشده يك هفته، يكماه و يكسال در درون ازت مايع نگهداري و پس از خروج ، تعدادي از صفات مرتبط با جوانه زني و استقرار بذر مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بذر اين گونه به خوبي قابل نگهداري در شرايط فراسرد و قادر به رشد و استقرار در شرايط مزرعه بوده و اين گياهان پس از 6 سال توليد گل و ميوه نمودند. در آزمايشگاه مشخص گرديد تفاوت معني داري مي باشد. پس، بذر اين گونه PVS بين پيش تيمار ها براي اغلب صفات وجود دارد و بهترين پيش تيمار 2 ارزشمند و در حال خطر را مي توان براي زمان بسيار طولاني در شرايط فراسرد حفظ و در صورت رخداد هر گونه خطر، از اين ذخائر جهت احياء عرصه هاي از بين رفته استفاده نمود.

Wild Pistacia vera L. is one of the broad leaf species which grows in Khorasan Razavi, Khorasan Shomali and Golestan provinces of Iran. Narrow habitat range, lack of natural regeneration and establishment due to habitat degradation and inappropriate utilization has put this species under threat, therefore its protection and conservation is of importance. To evaluate the possibility of long-term preservation of Pistacia vera seeds, three pre-cryopreservation methods including PVS2, desiccation, and 30% glycerol in addition to control were applied. In field experiments the treated seeds were kept for one month under cryopreservation conditions, then were planted in the field under rainfed conditions. The treated seeds were kept in liquid nitrogen (LN) for periods of 1 week, 1 month, and 1 year then were removed and some traits related to seed germination and establishment were evaluated. The results showed that Pistacia vera seeds are able to tolerate cryopreservation conditions and are able to germinate under field conditions and the cultivated plants produced flowers and fruits after 6 years. Results showed that there is significant difference among cryopreservation pre-treatments in most traits and PVS2 was the best pre-treatment. Therefore, it is possible to preserve the seeds of this valuable and endangered species for long-term under cryopreservation condition and in case of any possible threat the preserved seeds can be used for reclamation of degraded habitats.