اثر كود ورمي‌كمپوست بر رشد و تحمل به تنش خشكي نهال‌هاي زيتون رقم زرد (Olea europaea L)

(Effect of vermicompost fertilizer on growth and drought tolerance of Olive (Olea europaea L. cv. Zard

خشكي يكي از رايج‌ترين تنش‌هاي غيرزنده مي‌باشد. استفاده از كودهاي شيميايي، منجر به آلودگي آب، خاك و هوا مي‌گردد. به اين علت امروزه دوباره كود‌هاي آلي مورد توجه قرار گرفته‌اند. ورمي‌كمپوست يك كود زيستي محرك رشد گياه مي‌باشد كه سبب افزايش مقاومت به تنش‌هاي محيطي نيز مي‌شود. كمبود آب آبياري، عملكرد گياهان به خصوص زيتون را به شدت كاهش مي‌دهد. به همين علت آزمايشي با هدف بررسي اثر كود ورمي‌كمپوست بر رشد و تحمل به تنش خشكي درخت زيتون رقم زرد در سال 1395-1394 در گلخانه باغباني دانشكده كشاورزي انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل با چهار نسبت حجمي كود ورمي‌كمپوست (0% (شاهد)، 12/5%، 25% و 50%) و دو سطح تنش خشكي (آبياري كامل و قطع آبياري) در قالب طرح پايه‌ي كامل تصادفي در 4 تكرار و 2 گلدان در هر تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه تنش قطع آبياري، سبب كاهش و كاربرد كود ورمي‌كمپوست سبب افزايش معني‌دار فاكتورهاي رشد رويشي شد. اعمال تنش خشكي سبب كاهش كلروفيل كل و افزايش ميزان نشت يوني و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز (در 38 روز پس از قطع آبياري)، كاتالاز و محتواي پرولين گرديد؛ و كاربرد كود ورمي‌كمپوست سبب كاهش معني‌دار ميزان نشت يوني گرديد. با وجود اثرات مثبت هر سه تيمار حجمي كود ورمي‌كمپوست، تيمار 25% حجمي كود ورمي‌كمپوست با كاهش بيشتر اثرات تخريبي تنش بر كلروفيل و افزايش فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيداني و مقدار پرولين و نيز با كاهش نشت يوني باعث ايجاد مقاومت بيشتري به خشكي و بهبود خصوصيات مورفولوژيكي گياه گرديد.

Drought is one of the most frequent abiotic stresses. Use of chemical fertilizers resultes in pollution of soil, water and air. Harmful effects of chemical fertilizers have shifted the interests towards organic amendments. Vermicompost is an organic fertilizer which has a potential influence on plant growth as well as stress tolerance. Olive (Olea europaea L.) yield is strongly reduced under dry conditions. Thus, a greenhoude experiment was conducted in 2015 in horticultural greenhouses of Isfahan University of technology to study the effect of vermicompost on growth and drought tolerance of olive cuttings cultivar Zard. The experiment was set up as factorial experiment in completely randomized design with two factors, including vermicompost application at four levels (0, 12.5%, 25% or 50%) and drought stress at two levels (full irrigation or non-irrigation) and 4 replications. The results showed that drought stress decreased plant height, relative leaf number, relative stem diameter and shoot and root fresh and dry weights, but addition of vermicompost increased vegetative growth parameters significantly compared to the plants cultivated in unamended soil. Water stress treatment decreased the total chlorophyll and increased ion leakage, ascorbat peroxidase (38 days after withholding irrigation) and catalase activity and proline content and application of vermicompost significantly decreased ion leakage. Although, all three vermicompost levels continued to be effective in increasing vegetative growth and drought tolerance indexes (such as root dry and fresh weight), 25% vermicompost treatment was numerically superior to others, increased chlorophyll and proline contents and antioxidant enzyme activity, but decreased ion leakage from leaves and improved morphological characteristics of plant.