مطالعۀ اثر تعديل‌كنندگي بهره‌وري نيروي انساني در رابطۀ بين اعتماد سازماني و رفتار شهروندي سازماني

A Study of the Moderating Effect of the Productivity of Manpower on the Relationship between Organizational Trust and Organizational Citizenship Behavior

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطۀ بين اعتماد سازماني و رفتار شهروندي سازماني با تأكيد بر نقش تعديل­‌كنندگي بهره‌­وري نيروي انساني در كتابخانه­‌هاي عمومي استان هرمزگان انجام گرفته است. روش­: اين پژوهش از لحاظ هدف، كاربردي و از نظر نحوه گردآوري داده­‌‌ها توصيفي- پيمايشي از نوع هم‌بستگي است. جامعۀ آماري پژوهش شامل كاركنان كتابخانه­‌هاي عمومي استان هرمزگان بوده­اند كه پس از تعيين حجم نمونه به تعداد 97 نفر به‌كمك جدول كرجسي و مورگان، نمونۀ انتخابي به روش نمونه‌گيري تصادفي-خوشه‌اي انتخاب شد. جمع‌آوري داده­‌‌ها بر اساس سه پرسش‌نامۀ استاندارد اعتماد سازماني راوليز (2008)، رفتار شهروندي سازماني ديكينسون (2009) و بهره­‌وري نيروي انساني هرسي و گلداسميت (1980) صورت گرفت و پايايي آن­‌‌ها از طريق ضريب آلفاي كرونباخ به‌ترتيب با مقادير 83/5%، 78/2% و 79/5%، روايي محتوايي آن­‌‌ها با استفاده از نظر متخصصان و كارشناسان خبره و روايي سازه نيز به‌كمك تحليل عاملي تأييدي تأييد شد. يافته‌­ها: يافته­‌هاي پژوهش حاكي‌ از آن است كه اعتماد سازماني باعث بروز رفتار شهروندي سازماني در ابعاد وظيفه­‌شناسي، جوانمردي، فضيـلـت مدني، نوع‌دوستي و نيز احتـرام و تكريم در ميان كاركنان كتابخانه­‌هاي عمومي استان هرمزگان مي‌­شود. همچنين، با در نظر گرفتن بهره­‌وري نيروي انساني به‌­ عنوان متغير تعديل‌­كننده، شدت رابطۀ بين اعتماد سازماني و رفتار شهروندي سازماني در ميان كاركنان كتابخانه‌هاي عمومي استان هرمزگان افزايش مي‌­يابد، به­‌طوري­كه در اين اثرگذاري ابعاد بازخورد عملكرد و توان نيروي انساني وزن بيشتري داشته‌اند. اصالت/ارزش: در اين پژوهش، براي اولين بار نقش تعديل­‌كنندگي بهره­‌وري نيروي انساني در رابطۀ بين اعتماد سازماني و رفتار شهروندي سازماني مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج اين تحقيق مي­‌تواند براي مديران و سياست‌گذاران كتابخانه­‌هاي استان هرمزگان در بهبود رفتار‌هاي داوطلبانه و رفتار‌هاي شهروندي سازماني مفيد و ارزشمند باشد.

Purpose: To investigate the relationship between organizational trust and organizational citizenship behavior with an emphasis on the moderating role of manpower productivity in the public libraries of Hormozgan Province. Method: This is an applied research in terms of purpose and a descriptive-correlational study in terms of the data collection method. The statistical population of the study consisted of the librarians of public libraries in Hormozgan, from whom 97 people were selected by using random sampling method. Data collection was performed based on three questionnaires on: organizational trust questionnaire (Dickinson, 2008), organizational citizenship behavior (Rawlins, 2009), and productivity of manpower (Hersey & Goldsmith, 1980). Reliability of these questionnaires was assessed through the Cronbach's alpha measure whose coefficients were 83.5%, 78.2% and 79.5%, respectively; their content validity was confirmed by the expert opinion, and their construct validity was tested and confirmed by the confirmatory factor analysis method. Findings: The findings of the research showed that organizational trust leads to the emergence of organizational citizenship behavior in terms of conscientiousness, chivalry, civic virtue, altruism and respect. Furthermore, considering the productivity of manpower as a moderating variable, the intensity of the relationship between organizational trust and organizational citizenship behavior increases, in such a way that the performance output and ability of manpower carried more weights. Originality/value: In this study, for the first time, the moderating role of human resource productivity in the relationship between organizational trust and organizational citizenship behavior has been studied. The results of this research can be useful and valuable for the managers and policymakers of public libraries in order to improve the voluntary actions and organizational citizenship behaviors of librarians.