چالش حاكميت قانون در عصر پدرسالاري جديد در ايران ( 1357 - 1299 ) و راهبرد اراده عمومي براي حكومت قانونمند

The Challenge of the Rule of Law in the Era of Neo-Patriarchy in Iran (1920-1979) and the Strategy of General Will for a Rule- Based Government

مقاله حاضر در پي آن است كه به چالش هاي پيش روي پدرسالاري جديد در نهادينگي حاكميت قانون بپردازد؛ پدرسالاري هايي كه به واسطه نوسازي آمرانه با تضادهاي متعدد در جامعه سنتيِ به ظاهر نوسازي شده مواجه مي شوند كه مهم ترين نمود آن در مشروعيت سياسي و نهادينگي حاكميت قانون است. مقاله حاضر با روشي توصيفي-تحليلي به اين مسئله مي پردازد كه تجدد آمرانه و ساختار پدرسالاري جديد در دوران پهلوي باعث شده دولت- ملت بر اساس قرارداد اجتماعي شكل نگيرد و يك اراده عمومي كه نفع آحاد جامعه را در نظر داشته باشد، به وجود نيايد. فاصله گرفتن خط مشي نظام سياسي از منافع همگاني باعث شده نيروهاي اجتماعي متمايل به منافع طبقاتي، صنفي و فردي شده و اراده هاي جزئي جايگزين اراده عمومي شود و حاكميت قانون در جامعه ايراني با چالش مواجه گردد. عدم ايجاد قراردادي اجتماعي بر پايه اراده عموميِ آحاد جامعه، تضاد و تقابل منافع بين حكومت، طبقات اجتماعي و توده مردم را در پي دارد كه به دنبال چالش مشروعيت نظامِ پدرسالار جديد، عامه مردم در برابر قوانين تحميلي و بي بهره از پشتوانه عمومي، مستقيم و غيرمستقيم ايستادگي مي كنند. اين بنيان نظري امروزه نيز مي تواند به عنوان بينشي راهبردي مورد توجه نظام سياسي قرار گيرد تا با تداوم بخشيدن به اراده عمومي و اولويت بخشي به منافع همگاني در مسير استقرار دولت قانونمند قدم برداشته و با كمترين چالش در زمينه مشروعيت و قانون گرايي مواجه شود.

This article is going to discuss the challenges facing neo-patriarchy in the institutionalization of the rule of law. These patriarchal systems confront several conflicts in the traditional society which has been superficially modernized through authoritarian modernization. These are well manifested in political legitimacy and the institutionalization of the rule of law. This article by using a descriptive-analytical method, addresses the issue that authoritarian modernization and neo-patriarchal structure in Pahlavi era led that nation-state was not shaped on the basis of social contract and a general will envisaging the interests of all people in the society was not created. A gap between the policies pursued by the political system and public interests resulted in the fact that social forces tended to preserve their own class, guild and individual interests and general will was replaced by particular wills and thereby the rule of law faced with a fundamental challenge in the Iranian society. The lack of a social contract based on the general will is followed by interest conflict between the government, social classes and public. Following the challenge of the legitimacy of the neo-patriarchal system, the mass of people resist directly and indirectly against the imposed rules lacking the popular support. Today, this theoretical foundation as a strategic insight can be brought into the attention of the political system in order that it continues its reliance on the general will and prioritize public interests to take steps in the way of establishing a rule-based government entailing the least challenges in terms of legitimacy and legality.