تأثير زوال بذر بر صفات جوانه‌زني و فعاليت برخي آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانت كتان روغني (Linum usitatssimum L) توده محلي بزرك قرمز

Effect of seed deterioration on germination and antioxidant enzymes activity of oil flax (Linum usitatissimum L.) Red Bazrak genotype

به منظور بررسي اثر زوال بر شاخص‌هاي جوانه­ زني و فعاليت آنزيم ­هاي آنتي اكسيدانت در كتان روغني (توده محلي بزرك قرمز)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در 4 تكرار در سال 1394 در آزمايشگاه بذر دانشكده كشاورزي دانشگاه ياسوج انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل 4 سطح دما (15، 25، 35 و 45 درجه سانتي­گراد) و 4 سطح رطوبت (5، 9، 13 و 17 درصد) بود. بذرها به محتواي رطوبت 5، 9، 13 و 17 درصد رسيده و سپس به مدت 6 ماه در شرايط انبارداري در دماهاي 15، 25، 35 و 45 درجه سانتي‌گراد نگهداري شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش دما و رطوبت بذر، كليه صفات فيزيولوژيك و بيوشيميايي به جز هدايت الكتريكي، كاهش يافتند. كاهش جوانه ­زني با كاهش فعاليت آنزيم­ هاي آنتي ­اكسيدانت كاتالاز، سوپراكسيد ديسموتاز و آسكوربات پراكسيداز همراه بود كه بيانگر كاهش كارايي سيستم آنتي ­اكسيدانتي در حفاظت بذرها در مقابل گونه‌هاي فعال اكسيژن مي­باشد. با افزايش گونه­ هاي فعال اكسيژن، پراكسيداسيون چربي­ ها افزايش يافته كه احتمالاً بر اثر پراكسيداسيون چربي ­ها و تخريب غشاهاي سلولي، نشت الكتروليت ­ها از بذر افزايش يافته است كه همبستگي قوي و منفي بين نشت الكتروليت­ ها و فعاليت آنزيم­ هاي آنتي‌اكسيدانت نشانگر اين مسئله است. به طور كلي، بهترين شرايط نگهداري بذر كتان دماي 15 درجه سانتي‌گراد و رطوبت 5-9 درصد مي‌باشد.

In order to investigate the effect of deterioration on germination indices and enzymes activity of flax oil seed (Linum usitatissimum L.) Red Bazrak genotype, a factorial experiment was conducted base on completely randomized design with four replications in laboratory of seed technology at Yasouj University, in 2015. The factors included the temperature at 4 levels (15, 25, 35 and 45oC) and moisture content in 4 levels (5, 9, 13 and 17%). After the seed moisture content achieved to 5, 9, 13 and 17 percent then they were kept for 6 months in storage conditions at 15, 25, 35 and 45oC. The results showed that with increasing temperature and moisture content, all the physiological and biochemical traits except electrical conductivity decreased. The decrease in germination was also associated with a decrease in antioxidant enzymes activity like catalase, superoxide dismutase and ascorbate peroxidase which decreased the antioxidant system performance to seed protection against reactive oxygen species. With the increase in reactive oxygen species, lipids peroxidation increased, probably due to the destruction of cell membranes, increased seed electrical conductivity that indicated negative correlation between the electrical conductivity and the activity of antioxidant enzymes. In general, the best flax seed storage condition is 15°C and 5- 9 percent moisture content.