تاثير برهمكنش كلسيم و جاسمونيك اسيد بر پارامتر‌هاي فلئورسانس كلروفيل و عملكرد غده سه رقم سيب‌زميني (Solanum tuberosum L)

The effect of calcium and jasmonic acid interaction on the chlorophyill fluorescence parameters and tuber production in three cultivars of potato Solanum tuberosum L

در مناطق سردسيري، سيب‌زميني بصورت بهاره كشت مي‌شود. از چالش‌هاي پيش روي زراعت سيب‌زميني در اين مناطق، سرماي ديررس بهاره، سرماي زودرس پاييزه و گرماي تابستان مي‌باشد؛ كه در پژوهش حاضر به روش‌هاي تعديل اين چالش‌ها پرداخته ‌شد. بدين منظور آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال‌هاي زراعي 1393 و 1394 در منطقه گندمان، استان چهارمحال و بختياري اجرا شد. عامل اول شامل سه رقم جلي، فونتين و بورن و عامل دوم، تركيبي از تيمار‌هاي مختلف كلسيم و جاسمونيك اسيد (با غلظت 5 ميكرومولار) در شش سطح شامل: 1- كلسيم + جاسمونيك اسيد در مرحله قبل از تشكيل ريزوم‌ها (T1)؛ 2- كلسيم + جاسمونيك اسيد در مرحله بعد از تشكيل ريزوم‌ها (T2)؛ 3- جاسمونيك اسيد در مرحله قبل از تشكيل ريزوم‌ها (T3)؛ 4- جاسمونيك اسيد در مرحله بعد از تشكيل ريزوم‌ها (T4)؛ 5- كلسيم از منبع نيترات كلسيم (T5)؛ 6- شاهد (عدم كاربرد هر دو فاكتور (T6)) بود. بر اساس نتايج حاصله هر دو فاكتور جاسمونيك اسيد و كلسيم داراي تاثير مثبتي بر ارقام مورد بررسي بودند؛ بطوريكه رقم جلي نسبت به ساير ارقام عكس‌العمل بهتري داشت. در بين تيمارهاي مورد بررسي نيز تيمار T1 در كليه صفات مورد بررسي بجز اتفاء غير فتوشيميايي، در هر سه رقم مورد آزمايش بيشترين ميانگين را به نام خود ثبت كرد. با توجه به نتايج، چنين مي‌توان استنباط نمود كه جاسمونيك اسيد و كلسيم، در هر دو مرحله قبل و بعد از ريزوم‌دهي، باعث كاهش اثرات نا مطلوب تنش دمايي و كمبود عناصر غذايي شده‌اند؛ بعلاوه اين اثرات مثبت، زمانيكه جاسمونيك اسيد و كلسيم بصورت تركيبي و در زمان قبل از ريزوم‌دهي اعمال شد، بيشتر بود.

In cold regions, potatoes are planted in spring.in this study Challenges with respect to potato cultivation in these areas including spring frost, early fall cold and summer heat were investigated. In this research, a factorial experiment in a randomized complete block design was conducted with three replications in 2015 and 2016 in Gandoman regian, Chaharmahal Bakhtiari Province. The first factor was three cultivars: Jelly, Fontaine and Bouren an‎d the second factor, was combination of different treatments in six levels of calcium and jasmonic acid (at a concentration of 5 mM) incuding: 1- calcium + jasmonic acid before the stage of rhizome production (T1); 2- calcium + jasmonic acid after the stage of rhizome (T2); 3- jasmonic acid before the stage of rhizome production (T3); 4- jasmonic acid in after the stage of rhizome production (T4); 5- calcium from calcium nitrate source (T5); 6- control (no application of both factors (T6) ) were used. According to the results, both factors jasmonic acid and calcium had a positive impact on the examined cultivars, so that the Jelly had a better response rate than the other varieties. Amongst treatments, T1 in all traits except non-photochemical quenching had the highest average in all three cultivars. According to the results, it can be concluded that Jasmonic acid and calcium, reduced the adverse effects of thermal stress and nutrient deficiencies in both before and after stage of the rhizome production. In addition, higher positive effects were obsorved when jasmonic acid and calcium compounds, were applied before the stage of the rhizome production.