بررسي روند رشد دانه برخي ارقام گندم ديم

جهت بررسي اثرات ميزان بذر بر روند رشد دانه ارقام گندم، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با استفاده از سه رقم گندم ديم (كوهدشت، چمران و زاگرس) و پنج ميزان بذر (35، 70، 105، 140 و 175 كيلوگرم در هكتار) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خرم آباد اجراء گرديد. براي برآورد مؤلفه هاي رشد دانه، پس از گرده‌افشاني طي هشت مرحله نمونه‌برداري با فواصل زماني پنج روزه، وزن خشك تك دانه اندازه گيري گرديد. نتايج نشان داد كه عملكرد دانه با عملكرد بيولوژيك، عملكرد كاه و تعداد سنبله در مترمربع همبستگي مثبت و بسيار معني دار و با وزن هزار دانه و وزن هكتوليتر همبستگي منفي اما بسيار معني دار و با تعداد دانه در سنبله، سرعت و مدت پر شدن دانه همبستگي منفي و غير معني دار داشت. روند تغييرات وزن خشك تك دانه هر سه رقم نشان داد كه بيشترين وزن خشك تك دانه مربوط به رقم كوهدشت با ميزان بذر 105 كيلوگرم در هكتار و كمترين وزن خشك تك دانه مربوط به همين رقم با ميزان بذر 70 كيلوگرم در هكتار بود. سرعت پر شدن دانه ارقام بين 1.504 تا 1.697 ميلي گرم بر روز به ازاء ميزان هاي مختلف بذر بين 1.496 تا 1.648 ميلي گرم بر روز و براي اثر متقابل رقم و ميزان بذر بين 1.363 تا 1.867 ميلي گرم بر روز متغيير بود. مدت پر شدن دانه ارقام بين 26.37 تا 29.11 روز و براي ميزان هاي مختلف بذر بين 26.42 تا 28.79 روز و براي اثر متقابل رقم و ميزان بذر بين 24.43 تا 30.72 روز در نوسان بود. به نظر مي رسد در مناطق با شرايط آب و هوايي همراه با تنش خشكي آخر فصل، استفاده از ارقام با سرعت پر شدن بيشتر دانه ارجحيت دارد.