بررسي همبستگي فنوتيپي و تجزيه عليت صفات مختلف زراعي جو تحت شرايط آبياري مطلوب و تنش خشكي

به منظور بررسي روابط صفات مختلف زراعي و تأثير آن‌ها بر عملكرد دانه جو، دو آزمايش جداگانه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل گرگان 4، نصرت، ريحان، ماكويي، والفجر، زرجو، گرگان، كوير، استراين و نيمروز بود. آزمايش اول تحت شرايط آبياري مطلوب در تمام طول دوره رشد و آزمايش دوم (شرايط تنش خشكي) تا قبل از مرحله گلدهي مشابه آزمايش اول و از زمان ورود به مرحله گلدهي تا زمان برداشت آبياري قطع گرديد. در شرايط آبياري مطلوب، عملكرد دانه با صفات تعداد روز از جوانه‌زني تا رسيدگي فيزيولوژيكي، ارتفاع بوته، ضخامت ساقه، عملكرد بيولوژيكي، طول دانه و وزن سنبله و در شرايط تنش خشكي با صفات تعداد روز از جوانه‌زني تا رسيدگي فيزيولوژيكي، ارتفاع بوته، عملكرد بيولوژيكي، طول دانه، ضخامت دانه، وزن سنبله و وزن صد دانه داراي همبستگي مثبت و معني‌دار بود. بر اساس رگرسيون گام به گام، با در نظر گرفتن صفت عملكرد دانه به عنوان صفت وابسته، صفات عملكرد بيولوژيكي، وزن سنبله، وزن صد دانه و تعداد روز از جوانه‌زني تا رسيدگي فيزيولوژيكي در شرايط آبياري مطلوب و صفات وزن سنبله، طول دانه، طول سنبله، ضخامت دانه و عملكرد بيولوژيكي در شرايط تنش خشكي وارد مدل رگرسيوني شدند و به ترتيب 83 و 91 درصد از تغييرات عملكرد دانه را توجيه نمودند. نتايج تجزيه عليت در دو محيط نشان داد كه صفت وزن سنبله داراي بيشترين اثرات مستقيم و غيرمستقيم مثبت بر عملكرد دانه است؛ بنابراين انتخاب اين صفت جهت بهبود عملكرد دانه مطلوب به نظر مي‌رسد.