اثر سطوح متفاوت آبياري بر رشد رويشي و عملكرد دانه خلر و ماشك گل خوشه اي

به منظور بررسي اثر سطوح مختلف آبياري بر رشد رويشي و عملكرد دانه خلر (LathyrusstivusL.) و ماشك گل خوشه اي(ViciavillosaRoth.)، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه پژوهشي دانشگاه ولي عصر رفسنجان در سال زراعي 1392 انجام شد. دور آبياري در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 ميلي متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاسA ) به عنوان عامل اصلي و نوع گياه در دو سطح (خلر و ماشك گل خوشه اي) به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد 53 روز پس از كاشت، با افزايش سطح آبياري محتواي آب نسبي برگ خلر بر خلاف ماشك گل خوشه‌اي كاهش نيافت، ولي 66 روز پس از كاشت كاهش يافت. هر چند بين سطوح 60، 80 و 100 ميلي‌متر تفاوت معني‌داري وجود نداشت. سطح برگ و زيست‏توده اندام هوايي خلر و ماشك در اثر كمبود آب ناشي از افزايش سطح آبياري به ترتيب 77 و 73 درصد كاهش يافت، ولي سطح برگ خلر در سطوح آبياري چهار تا نه برابر بيش از ماشك بود، هر چند زيست‏توده اندام هوايي دو گياه با هم تفاوت چنداني نداشت (1.1 و 1.2 گرم بر بوته در سطح آبياري شاهد و 0.5 و 0.6 در سطح آبياري 100 ميلي‌متر، به ترتيب براي ماشك و خلر). در نهايت، خلر برتري قابل توجهي بر ماشك گل‌خوشه‌اي از لحاظ عملكرد و اجزا عملكرد داشت به گونه‌اي كه عملكرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و تعداد نيام در بوته آن در سطح آبياري 100 ميلي‌متر به ترتيب 4.8، 2.4، 3.7 و 3.2 برابر ماشك بود. به نظر مي‌رسد كه در صورت كاشت به‏منظور توليد علوفه هر دو گياه تحمل نسبتاً خوبي به افزايش سطح آبياري داشتند، ولي به‏منظور كاشت دانه، خلر بسيار بهتر بود و خشكي را بهتر تحمل كرد.