ارزيابي صفات مورفولوژيك و فيزيولوژيك آويشن باغي تحت تنش كم‌آبي و محلول‏پاشي اسيد آسكوربيك

به‌‌منظور بررسي تأثير محلول‌پاشي اسيدآسكوربيك بر شاخص‌هاي رشد و صفات فيزيولوژيك آويشن باغي تحت تنش خشكي آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه زابل اجرا شد. عامل اصلي تنش خشكي در سه سطح آبياري در 75، 55 و 35 درصد ظرفيت زراعي و عامل فرعي محلول‌پاشي در سه سطح آب مقطر (شاهد)، 10 و 20 ميلي‌مولار اسيد آسكوربيك بود. آثار اصلي تنش خشكي و محلول‌پاشي اسيد‌آسكوربيك براي تمامي صفات مورد بررسي در سطح احتمال يك درصد معنادار بود. اثر متقابل تنش خشكي و محلول‌پاشي اسيدآسكوربيك فقط براي ميزان پرولين معنادار شد. اعمال تنش شديد، صفات كلروفيل كل، كارتنوئيد، وزن خشك ريشه و وزن خشك شاخساره را به‌ترتيب 29.0، 39.9، 50.5 و 43.0 درصد نسبت به شاهد كاهش، درحالي كه ميزان پرولين برگ و طول ريشه را به ميزان 44.2 و 26.6 درصد افزايش داد. محلول‌پاشي اسيدآسكوربيك (20 ميلي‌مولار) موجب افزايش معنادار ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، طول شاخساره، وزن ريشه و وزن شاخساره شد. ضرايب همبستگي ساده صفات، ارتباط مثبت و معنا‌دار وزن خشك شاخساره را با ساير صفات مورد بررسي در شرايط اعمال تنش و كاربرد اسيدآسكوربيك با غلظت 20 ميلي‌مولار نشان داد. تجزيه به عامل‌ها چهار عامل براي شرايط نرمال و چهار عامل براي شرايط تنش شديد استخراج كرد كه در مجموع به‌ترتيب 98 و 95 درصد از تغييرات داده‌ها را توجيه كردند. در كل استنباط شد كه رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و صفات مرتبط با ريشه از معيارهاي مهم مرتبط با عملكرد (وزن خشك شاخساره) بودند كه مي‌توانند در اصلاح آويشن با عملكرد بيشتر در شرايط تنش سودمند باشند.