مطالعه روابط بين صفات ريخت‌شناسي و تأثير آنها بر عملكرد توده‎هاي ترتيزك

به‌منظور بررسي روابط بين صفات مؤثر بر عملكرد ترتيزك، آزمايشي در قالب طرح لاتيس مربع با سه تكرار در مزرعه جهاد كشاورزي ايوان‎كي در سال 1395 انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد اختلاف بين ژنوتيپ‌ها براي همه صفات معنا‌دار بود. همبستگي معنا‎داري بين عملكرد و اغلب صفات وجود داشت. بيشترين همبستگي فنوتيپي مثبت بين صفت طول برگ و عرض برگ به دست آمد (0.92). نتايج تجزيه رگرسيون نشان داد صفات طول برگ و تعداد دانه درخورجينك ساقه جانبي و اصلي بيشترين تأثير را بر عملكرد در ژنوتيپ‌ها داشتند، به‌طوري‌كه اين سه صفت حدود 93 درصد تغييرات عملكرد را توجيه كردند و صفت طول برگ نخستين صفتي بود كه وارد مدل شد و 91 درصد از تغييرات عملكرد را توجيه كرد. تجزيه عليت فنوتيپي نشان داد كه صفت طول برگ بيشترين تأثير مستقيم و مثبت را روي عملكرد داشت (6.81). طول برگ علاوه بر تأثير مستقيم بر عملكرد، بر ساير صفات مورد بررسي نيز تأثير مثبت و غيرمستقيم داشت. در تجزيه عاملي در مجموع سه عامل مستقل، حدود 70 درصد از تغييرات را توجيه كردند. عامل نخست متشكل از تعداد خورجينك در گياه و تعداد دانه در خورجينك ساقه جانبي و اصلي بود كه عوامل مرتبط با بذر نام‌گذاري شد. هدف از اين تحقيق تعيين همبستگي‎هاي فنوتيپي بين صفت عملكرد و اجزاء و صفات مرتبط با آن، برآورد آثار مستقيم و غيرمستقيم اجزاي عملكرد بر عملكرد ترتيزك و سهم آن‎ها در توجيه تنوع موجود بود.