برآورد نيازهاي سرمايي و گرمايي برخي ارقام و ژنوتيپ‌هاي تجاري كيوي در منطقه غرب مازندران

اطلاع از نياز دمايي درختان ميوه، آثار مهمي در توليد و تعيين نواحي مناسب براي پرورش آن‌ها دارد. اين پژوهش به روش قلمه‌هاي تك‌جوانه‌اي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در پژوهشكده مركبات و ميوه‌هاي نيمه‌گرمسيري در سال 95-1394 انجام شد. در اين پژوهش نياز سرمايي ارقام هايوارد، توموري و ژنوتيپ‌هاي طلايي نر و ماده كيوي، براساس مدل‌هاي ساعات سرمايي، يوتا و ديناميك و نياز گرمايي به روش درجه ساعت رشد (GDH) بررسي شد. نتايج نشان داد كه نياز سرمايي جوانه‌هاي ژنوتيپ طلايي ماده و نر به‌ترتيب برابر با 480 و 585 ساعت سرما و براي ارقام هايوارد و توموري برابر با 692 ساعت سرما بود. مقدار نياز گرمايي جوانه ارقام و ژنوتيپ‌ها از بين 2233 GDH در ژنوتيپ‌ طلايي ماده تا 4066 GDH در جوانه‌هاي رقم هايوارد متغير بود. نياز سرمايي براي حداكثر گل‌دهي رقم هايوارد برابر با 966 ساعت سرما بود، در حالي‌كه در رقم توموري و ژنوتيپ‌هاي طلايي نر و ماده نياز سرمايي براي شكفتن جوانه‌هاي رويشي و گل‌دهي يكسان بوده و به‌ترتيب 692، 585 و 480 ساعت سرما بود. با تداوم دريافت سرما در جوانه‌ها، نياز‌ گرمايي براي شكفتن آن‌ها كاهش يافت و همبستگي منفي و معنا‌دار بين نياز سرمايي و گرمايي براي شكفتن جوانه‌ها به‌دست آمد. با توجه به نياز سرمايي كم ژنوتيپ‌هاي طلايي نر و ماده، به‌نظر مي‌رسد كه شرايط اقليمي در پراكندگي منطقه كشت آنها محدود‌كننده نباشد. تصور مي‌شود كه مدل‌هاي يوتا و ديناميك براي ارزيابي نياز سرمايي مناسب‌تر از مدل ساعتي باشند.