اثر قارچ ميكوريزا و باكتري رايزوبيوم بر صفات كمي و كيفي سويا در واكنش به تنش خشكي

به‌منظور بررسي تأثير تنش خشكي و تلقيح با قارچ ميكوريزا و باكتري رايزوبيوم بر كميت و كيفيت سويا، آزمايشي در سال زراعي 1396 در مزرعه تحقيقاتي هنرستان كشاورزي اروميه به‌صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تنش خشكي به‌عنوان عامل اصلي در 3 سطح (آبياري مطلوب، تنش ملايم خشكي و تنش شديد خشكي) و قارچ ميكوريزا در سه سطح (بدون ميكوريزا (به‌عنوان شاهد) و تلقيح با گونه گلوموس موسه‌آ و گلوموس اينتراراديسز) و باكتري رايزوبيوم در دو سطح (عدم تلقيح (به‌عنوان تيمار شاهد) و تلقيح با رايزوبيوم ژاپونيكوم به‎عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. در واكنش به تنش خشكي ملايم، درصد پروتئين دانه افزايش يافت ولي افزايش شدت تنش خشكي درصد پروتئين دانه و درصد روغن دانه را كاهش داد. آبياري همراه با تلقيح با قارچ به‌ويژه گونه موسه‌آ تعداد دانه در بوته، درصد و عملكرد پروتئين دانه را افزايش داد. در هر سه حالت آبياري، تلقيح با باكتري در مقايسه با تيمار شاهد سبب افزايش عملكرد دانه، عملكرد پروتئين و عملكرد روغن دانه شد. تلقيح با قارچ ميكوريزا و باكتري عملكرد دانه و روغن را افزايش داد. بررسي جدول ضرايب همبستگي نشان داد كه بين عملكرد دانه با وزن 1000 دانه، تعداد دانه در بوته، عملكرد روغن و پروتئين همبستگي مثبت و معني‌داري وجود داشت. براساس نتايج آزمايش، استفاده از قارچ گلوموس موسه‌آ و تلقيح با باكتري رايزوبيوم مي‌تواند اثر مثبت بر صفات كمي و كيفي سويا داشته باشد.