اثر محلول‏پاشي گياه مادري به وسيله قارچ‌كش‌هاي مختلف بر سلامت، جوانه‌زني و بنيه بذر سويا

به‌منظور بررسي اثر محلول‏پاشي قارچ‏كش‏هاي مختلف بر كيفيت بذر سويا آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال 1395 انجام شد. عامل اصلي شامل دو تاريخ كاشت بهاره (28 ارديبهشت) و تابستانه (10 تير) و عامل فرعي شامل محلول‏پاشي با قارچ‏كش‏هاي مختلف از قبيل بنوميل، مانكوزب، پروپيكونازول، تيوفانات متيل، كاربندازيم و شاهد در دو مرحله رشدي R3 و R6 بود. براي ارزيابي كيفيت محموله‏هاي بذري توليدي از آزمون‏هاي جوانه‏زني، تسريع پيري، هدايت الكتريكي و سلامت بذر استفاده شد. در اين تحقيق دو قارچ آلترناريا و فوزاريوم در محموله‏هاي بذري مشاهده شد. ميزان شيوع فوزاريوم در كليه تيمارها بسيار پايين (كمتر از هفت درصد) بود. بنابراين، سلامت بذر بيشتر تحت تأثير آلترناريا قرار داشت. درصد بذرهاي سالم در كشت بهاره 48/21 درصد بيشتر از كشت تابستانه بود. همه قارچ‏كش‏هاي مورد استفاده (به‏ويژه پروپيكونازول و تيوفانات متيل) سلامت، قابليت جوانه‏زني و قدرت بذر را در مقايسه با تيمار شاهد به طور معني‏داري افزايش دادند. كشت تابستانه با وجود آلودگي‏هاي قارچي بيشتر، به دليل برخورد مراحل نمو بذر (R5R8) با دماهاي پايين‏تر داراي جوانه‏زني و بنيه بذر بيشتري در مقايسه با بذرهاي حاصل از كشت بهاره بودند. درواقع، دما عامل مهمتري در تعيين قابليت جوانه‏زني و بنيه بذر در مقايسه با عوامل بيماري‏زا بود. بنابراين، براي دست‏يابي به حداكثر كيفيت بذر، بهتر است از كشت تابستانه همراه با كاربرد قارچ‏كش‏هاي مناسب از جمله پروپيكونازول و تيوفانات متيل در دو مرحله R3 و R6، استفاده شود.