بررسي اثربخشي نمايش درماني بر مهارت‌هاي اجتماعي و بازشناسي هيجاني در كودكان اتيسم با عملكرد بالا

Effectivenss of drama therapy on social skills and emotional recognition of children with high-functioning autism spectrum disorder

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر‌بخشي نمايش درماني مهارت اجتماعي و بازشناسي هيجاني كودكان مبتلا به اختلال طيف اتيسم با عملكرد بالا انجام شد. پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه كنترل و مرحلۀ پيگيري 2 ماهه انجام شد. جامعۀ آماري پژوهش كليۀ كودكان 7 - 12 سالۀ مبتلا به اتيسم شهر اصفهان به تعداد 120 نفر بودند. با روش نمونه‌گيري هدفمند30 نفر انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل گمارش شدند. گروه آزمايشي، آموزش نمايش درماني را در طي 20 جلسه دريافت كردند. آموزش به صورت گروهي انجام شد و همۀ مربيان آزمودني‌ها قبل از آغاز آموزش و پس از آن و در دورۀ پيگيري، مقياس اندازه‌گيري اتيسم، پرسشنامۀ مهارت اجتماعي ماتسون و آزمون بازشناسي بيان چهره‌اي هيجان اكمن را تكميل كردند. اطلاعات به‌دست ‌آمده با 22-SPSS و روش‌هاي آمار توصيفي و تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر تحليل شد. نتايج پژوهش نشان داد كه در مرحلۀ پس‌آزمون بين ميانگين مهارت اجتماعي دو گروه آزمايش و گواه در سطح 05/0 تفاوت معنادار وجود دارد. همچنين، نتايج نشان داد كه در مرحلۀ پس‌آزمون بين آزمودني‌هاي دو گروه آزمايش و گواه از لحاظ نمرات بازشناسي هيجاني تفاوت معناداري وجود دارد (05/0>P).حاكي از آن بود كه نمايش درماني مهارت‌هاي اجتماعي و بازشناسي هيجاني آزمودني‌هاي شركت‌كننده در گروه آزمايشي را افزايش داد (05/0>P). بنابراين، مي‌توان گفت نمايش درماني در بهبود مهارت‌هاي اجتماعي و بازشناسي هيجاني كودكان داراي اختلال طيف اتيسم با عملكرد بالا مؤثر بوده است؛ لذا اين روش به‌عنوان يك روش مؤثر وكاربردي براي بهبود مهارت‌هاي اجتماعي، بازشناسي هيجاني و ديگر مؤلّفه‌هاي روان شناختي كودكان اتيستيك پيشنهاد مي‌شود.

Abstract Objective: The aim of this research was to study the effectiveness of drama therapy on social skills and emotional recognition of children with high-functioning autism spectrum disorder. Method: The research was a semi-experimental study with pretest-posttest and control group design and 2-month follow-up. The statistical population of the study consisted of all children aged 7 to 12 years old with autism in Isfahan which consisted of a total number of 120 individuals. 30 individuals were selected through targeted sampling method and randomly assigned to two experimental and control groups. The experimental group received drama therapy in 20 sessions. The training was carried out in the group and all the instructors of the children completed Autism Measurement Scale, Matsun Social Skills Questionnaire and Ekman’s Facial Expression Recognition Test before and after the training, and after the follow-up period. Data were analyzed using SPSS-22 for reporting descriptive statistics and repeated measure ANOVA outcomes. Results: The results of the study showed that there is a significant difference between the mean of social skills of the experimental and control groups at the level of 0.05 at the post-test stage. Also, the results showed that there is a significant difference in the level of emotional recognition in the post-test phase between the experimental and control groups (P<0.05). It was shown that the therapeutic presentation of social skills and emotional recognition of subjects participating in the experimental group increased (P<0.05). Conclusion: Therefore, it can be concluded that drama therapy has been effective in improving social skills and emotional recognition of children with high-functioning autism spectrum disorder. Therefore, this method is recommended as an effective method for improving social skills, emotional recognition and other components of mental health