جذب نيتروژن، فسفر و پتاسيم به وسيله گياهان زراعي و علف‌هاي هرز در سامانه‌هاي مختلف كشت مخلوط غلات - بقولات دانه اي

Nitrogen, phosphorous and potassium uptake by crops and weeds in various cereals-legume intercropping systems

به منظور بررسي ميزان جذب عناصر نيتروژن، فسفر و پتاسيم گياهان زراعي و علف­ هاي هرز، آزمايشي مزرعه ­اي در سال زراعي 94-1393 انجام شد. 16 تيمار (10 تيمار تك كشتي گندم، جو، تريتيكاله، نخود و باقلا با و بدون علف هرز و 6 تيمار كشت مخلوط 50:50 گندم+ نخود، گندم+ باقلا، جو+ نخود، جو+ باقلا، تريتيكاله+ نخود و تريتيكاله+ باقلا با حضور علف هرز) در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار بررسي شد. نتايج نشان داد كه بيشترين درصد نيتروژن شاخساره غلات در تك كشتي گندم بدون علف هرز (1/8 درصد) و در شاخساره لگوم­ها در تك كشتي­هاي نخود با علف هرز (3/17 درصد) و نخود بدون علف هرز (8/15 درصد) به دست آمد. نيتروژن علف­هاي هرز در تيمارهاي تك كشتي با علف هرز و كشت مخلوط بر اساس آزمون دانكن تفاوت معني­داري نداشت. درصد فسفر شاخساره غلات در تيمارهاي كشت مخلوط گندم + باقلا (0/80 نخود بدون علف هرز (90/1 درصد) و نخود با علف هرز (13/0 درصد) مشاهده شد. بيشترين درصد پتاسيم شاخساره غلات، لگوم­ها و علف­هاي هرز به ترتيب در تيمارهاي كشت مخلوط جو + نخود (95/1 درصد)، تريتيكاله+ نخود (59/1 درصد) و جو + نخود (90/1 درصد) مشاهده شد. بنابراين كشت مخلوط مي­تواند با كاهش جذب عناصر غذايي توسط علف­هاي هرز موجب افزايش جذب عناصر غذايي براي گياهان زراعي شود.

To investigate the amount of nitrogen (N), phosphorous (P) and potassium (K) uptake by crops and weeds in cerealslegumes intercropping, a field experiment was carried out in 2014-2015 growing seasons.Treatments included 10 sole crops (wheat, barley, triticale, pea and bean with and without weeds) and 6 intercropping (wheat + pea, wheat + faba bean, barley + pea, barley + faba bean, triticale + pea and triticale + faba bean with weeds) which laid out in a randomized complete block design (RCBD) with three replicates. Results showed that the highest N content in cereals shoot was obtained in weed-free sole crop wheat (8.1 %) and in legumes shoot was obtained in weedy sole crop pea (17.3 %) and weed-free sole crop pea (15.8 %). Accordingly, There was no significant difference between weedy sole crops and intercropping treatments for N content in weed shoot. The highest value of P content in cereals shoot was observed in faba bean+wheat intercropping (0.80 %) and weed-free sole crop wheat (0.79 %). The highest amount of P content in legume and weeds was obtained in weed-free sole crop pea (1.90 %) and weedy sole crop pea (0.13 %). The highest amount of K content in cereals, legumes and weed shoot was obtained in barley-pea intercropping (1.95 %), triticale-pea (1.59 %) and barley-pea (1.90 %), respectively. In barley-pea and barley-faba bean intercropping as a result of drastic reduction in weed biomass, nutrients uptake of weeds was less than that of crops. Thus, intercropping can reduce nutrients availability for weeds and it can cause an increase in nutrients for crops which leads to a better crop performance compared to the sole crops.