تاثير محلولپاشي پرولين بر برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيك گياه چغندرقند (Beta vulgaris L) در شرايط كمبود آب

Effect Foliar of Proline on Some Physiological Indices of Sugar beet (Beta vulgari L.) to Water Deficit Condition

به منظور ارزيابي پاسخ ­هاي رشد گياه چغندر قند به محلولپاشي پرولين و كم آبياري در مراحل مختلف رشد، آزمايشي به صورت كرت­هاي خرد شده در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1394 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد به اجرا در آمد. عامل اصلي: تيمار آبياري در 3 سطح (100% (شاهد) 75 و 50 درصد نياز آبياري) و عامل فرعي 3 سطح محلولپاشي پرولين (محلولپاشي با آب (شاهد)، 5 و 10 ميلي مولار) بود. نتايج نشان داد تنش خشكي باعث كاهش شاخص پايداري غشا و ميزان سبزينگي برگ شد و تيمار محلولپاشي 10 ميلي­مولار پرولين، باعث افزايش تحمل گياه و افزايش اين دو صفت تحت تيمار كم آبياري شد. تنش خشكي سبب كاهش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و وزن خشك اندام هوايي و ريشه چغندرقند در مقايسه با تيمار شاهد گرديد. سرعت و زمان كاهش صفات در سطوح كم آبي بيشتر از تيمار شاهد بود و در تيمار محلولپاشي 10 ميلي­مولار پرولين، سرعت و زمان كاهش مقادير صفات كمتر بود. همچنين بين شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و وزن خشك اندام­هوايي با وزن خشك ريشه بين تيمارهاي مورد بررسي همبستگي بالايي وجود داشت. بنابراين، كاربرد پرولين به عنوان املاح سازگار در تنظيم اسمزي گياه چغندرقند و نقش حفاظتي از طريق واكنش­هاي فيزيولوژيكي تحت تنش خشكي موثر مي ­باشد.

In order to investigate the growth responses of sugar beet plant to drought stress and foliar application of proline at different growth stages, a field experiment was conducted as split plot arrangement in a randomized complete block design with three replications at the field Research Station of Shahrekord University during 2015. Main plot three level of irrigation treatments (100% (control), 75% and 50% of water requirement) and sub plot three level of proline applied (sprayed with water (control), 5 and 10 mM. The result showed that the drought stress reduced membrane stability index (MSI) and SPAD values and 10 mM proline foliar application causes plant resistance and enhanced MSI and SPAD values under drought stress as compared with the control (sprayed with water). The drought stress reduced leaf area index (LAI), crop growth rate (CGR), net assimilation rate (NAR) and shoot and root dry weights compared with full irrigation. The reduction rate and time in traits were higher on stress level than full irrigation and foliar application of 10 mM were low. There is highly correlation between LAI, CGR and shoot dry weight with root dry weight. So, proline function as compatible solute in osmotic adjustment for sugar beet with the protective role through physiological reactions under drought stress.