اثربخشي برنامۀ توانبخشي شناختي مبتني بر حافظۀ آينده‌نگر بر مشكلات رفتاري و حافظۀ فعال كودكان با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي

Effictiveness of prospective memory-based cognitive rehabilitation program on behavioral problems and working memory of children with attention deficit/hyperactivity disorder

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامۀ توانبخشي شناختي مبتني بر حافظۀ آينده‌نگر بر مشكلات رفتاري و حافظۀ فعال كودكان با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي انجام شد.اين پژوهش، يك مطالعۀ شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه كنترل بود. در اين پژوهش 32 دختر با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي شركت كردند كه به روش دردسترس از مدارس شهر كرمانشاه انتخاب شده بودند. آزمودني‌ها به دو گروه 16 نفري آزمايش و كنترل تقسيم شدند. گروه آزمايش، برنامۀ توانبخشي شناختي مبتني بر حافظۀ آينده‌نگر را در 18 جلسه دريافت كردند، در حالي‌كه به گروه كنترل اين آموزش ارائه نشد. ابزارهاي پژوهش پرسشنامۀ مشكلات رفتاري راتر (1975) و مجموعه آزمون حافظۀ فعال براي كودكان ارجمندنيا (1396) بود. داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس چندمتغيري تحليل شد. نتايج نشان داد كه برنامۀ توانبخشي شناختي مبتني بر حافظۀ آينده‌نگر بر مشكلات رفتاري و حافظۀ فعال آزمودني‌ها تأثير معناداري داشت (0001/0P<). بر اساس يافته‌ها، برنامۀ توانبخشي شناختي مبتني بر حافظۀ آينده‌نگر مشكلات رفتاري و حافظۀ فعال كودكان با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي را بهبود بخشيد. بنابراين، مي‌توان از اين برنامه به‌منظور بهبود مشكلات رفتاري و حافظۀ فعال چنين كودكاني بهره برد و برنامه‌ريزي براي استفاده از برنامۀ توانبخشي شناختي مبتني بر حافظۀ آينده‌نگر براي آن‌ها اهميت ويژه‌اي دارد.

Present study was aimed to investigate the effectiveness of prospective memory-based cognitive rehabilitation program on behavioral problems and working memory in children with attention deficit/hyperactivity disorder. The present research was a semi-experimental study with pre-test, post-test design and control group. The participants were 32 girls with attention deficit/hyperactivity disorder from schools in Kermanshah city who were chosen using convenient sampling method. Subjects were divided into experiment and control groups, each group consisting of 16 children. The experiment group received 18 sessions of prospective memory-based cognitive rehabilitation program, while the control group did not receive any training. The research tools were Rutter’s Child Behavior Questionnaire (1975) and Arjmandnia’s Working Memory Test Battery for Children (2017). Data were analyzed by MANCOVA. The results showed that prospective memory-based cognitive rehabilitation program had a significant effect on the behavioral problems and working memory of participants (P<0.0001). According to the findings, of prospective memory-based cognitive rehabilitation program improves behavioral problems and working memory in children with attention deficit/hyperactivity disorder. So, this program can be used to improve behavioral problems and working memory of these children, and planning for providing prospective memory-based cognitive rehabilitation program for them has particular importance