تناوب واژگونگي در تصريف اضافه / ملكي در زبان كردي گويش سنندجي: تبييني در چارچوب ساختواژۀ توزيعي

Allomorph Alternation in Ezafe/Possessive Constructions in Sanandaji Kurdish: A Distributed Morphology Approach

مسئله‌اي حائز اهميت در صرف اضافه / ملكي در زبان كردي گويش سنندجي شرايط حاكم بر واژگونگي رابطه نما در اين ساخت ها است. در گروه اسمي معرفه و داراي وابستۀ صفتي، واژ «=æ‌» براي بيان رابطۀ اضافه/ملكي به كار ميرود و چنانچه اسم فاقد وابستۀ صفت باشد، فارغ از معرفه يا نكره بودن، رابطۀ اضافه/ملكي با تك واژ «=i» بازنمايي مي شود؛ بنابراين از چهار حالت ممكن براي ساخت اضافي و دو حالت ممكن براي ساخت ملكي، تنها در يك وضعيت، واژ «=æ‌» ظاهر مي شود. همچنين اين دو ساخت، تفاوت معنايي اندكي دارند و تنها ساخت ملكي حامل معناي تعلق است. پژوهش حاضر، با تمركز بر مسائل فوق، ساختهاي اضافه/ملكي را در چارچوب نظريۀ «ساخت‌واژۀ توزيعي» بررسي كرده و با تحليل مراحل اشتقاق، دليل شباهت ساختاري و محدوديتهاي حاكم بر واژگونگي رابطه نما را در هر دو ساخت اضافه و ملكي، به صورتي واحد تبيين كرده است؛ درواقع در مراحل اشتقاق ساخت اضافي/ملكي، ارزش مشخصه هاي موجود در هستۀ EZ، نتيجۀ رقابت ميان دو واژگونۀ «=æ‌» و «=i» را تعيين خواهند نمود. به اين ترتيب، تنها زماني كه مشخصه هاي تعبيرناپذير هستۀ EZ بتوانند به صورت [EZ, +MOD, +DEF] ارزش گذاري شوند، واژگونۀ «=æ‌» در گره مربوطه درج ميشود و در سه حالت ممكن ديگر، بنا بر اصل فرو مشخص‌شدگي، واژ «=i»، در رقابت برگزيده مي شود. همچنين تفاوت معنايي ميان دو ساخت به مشخصه هاي صرفي متفاوت موجود در گره متمم رابطه نما وابسته است؛ در ساخت ملكي، هستۀ گروه صفتي به عنوان متمم EZP داراي مشخصۀ تعبيرناپذير [POSS] است كه الزاماً بايد با ادغام متمم ملكي (ضمير يا اسم)، به صورت [+POSS] ارزشگذاري شود. وجود همين مشخصه عامل درج واژهاي حامل اين مشخصه در اين گره و طبيعتاً تمايز معنايي ساخت ملكي است؛ بنابراين تمايز معنايي دو ساخت به گره متمم EZP و نه خود گره EZ مربوط است.

Conditions governing Ezafe/possessive marker allomorphy in Sanandaji Kurdish are of vital importance. There are four possible cases for the head noun of Ezafe construction; i.e. it can be definite and accompanied by an adjective; definite without any adjective complement; and indefinite with or without an adjective complement. Also, there are two possible cases for the head noun of possessive constructions; i.e. it is always definite, but it may be accompanied by an adjective complement or not. Amongst them, there is just one case with an evident case marker «=æ»: A definite noun phrase accompanied by an adjective reflects the Ezafe/possessive relation by linker «=æ», otherwise «=i» inserts. Hence, the rationale behind the aforementioned morpho-syntactic conditions is a challenging issue in Ezafe/possessive constructions. Furthermore the distinctive interpretation of the two constructions; is not to be disregarded just the possessive construction bears the meaning of possession. The present paper aims at investigating Ezafe/possessive constructions from a Distributed Morphology view and provides an analysis of their derivations which explains the structural similarities and constraints determining the alternation of case marking. It is supposed, the value of features in «Ez» determines the winner of the competition between «=æ» and «=i». Accordingly, when uninterpretable features in node Ez are valued as [Ez, +MOD, +DEF], «=æ» inserts into the node, and in other three cases, based on the under-specification principle «=i» inserts. Also, the difference in morphological features of the Complement of EzP nodes is responsible for the distinctive meaning of Ez- and Possessive constructions. In possessive constructions, the head of the adjective phrase, as a complement of EzP, contains an uninterpretable feature [POSS] which must be satisfied by merging EzP node with a possessive complement. Therefore the difference is related to the complement of EzP not the Ez node itself.