پديد آورندگان :
مرادي، ابراهيم دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه زبان شناسي , آهنگر، عباسعلي دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه زبان شناسي , كريمي دوستان، غلامحسين دانشگاه تهران - گروه زبان شناسي
كليدواژه :
نحو ذره بنياد , حرف اضافه(مكان نما/حركت نما) , مؤلفۀ نحوي معنايي , زبان كردي
چكيده فارسي :
در نظريۀ نحو ذره بنياد، گره هاي پاياني، حاوي مؤلفه‌هاي نحوي- معنايي و كوچك‌تر از تك واژ هستند. بيشتر تك واژها در چندين گره پاياني پخش مي شوند؛ بنابراين، تك واژها در درختچه ها بازتاب مي يابند و نه در يك گره پاياني. هر گره پاياني حاوي يك مؤلفۀ خاص است. اين مؤلفه‌ها در يك سلسله‌مراتب جهاني به نام توالي نقش ها چيده ميشوند و از اصلِ يك ويژگيِ واژنحوي-يك مؤلّفه-يك هسته پيروي ميكنند. در اين نظريه مانند رويكرد كارتوگرافيك، جهاني بودن ساخت هاي نحوي و چينش ثابت شاخص ـ هسته ـ مـتمم پذيرفته مي شود. همچنين، واژگان حاوي درختچه هايي است كه اطلاعات مفهومي و واجي را در خود دارد. در اين راستا، در اين نظريه،كوچك‌ترين صورت يك مدخل واژگاني چنين است: ـ اطلاعات واجي، درخت نحوي، اطلاعات مفهومي ـ. به علاوه، بازنمون عملياتي است كه درختهاي ساخته شده از رهـگذر نحـو را با درختچه هاي ذخيرهشده در درون مدخله اي واژگاني پيوند مي دهد. اين نوشتار سـاختار نحوي ـ معنايي چـند حرفاضافۀ سادۀ زبان كردي (سوراني) را به شيوۀ تحليلي بر پايۀ نحو ذرهبنياد ميكاود. از آنجا كه پيچيدگي ساخت واژي نشان‌دهندۀ پيچيدگي نحوي است و در شـماري از زبانها رابـطۀ بين تكـواژها و هسته هاي نحوي/مؤلفه‌هاي معنايي نمايندۀ آنها يك رابطۀ يك به يك است، در ساخت نحوي زيرين همۀ زبانها بايد اين رابطه وجود داشته باشد. بررسي داده هاي پژوهش حاضر طبق اصل بازتاب بيكر و اصل يكنواختي چامسكي نشان ميدهد كه اگرچه حروف اضافۀ سادۀ زبان كردي همگي يكتكواژي هستند، همگي، به‌جز حروف اضافۀ l{ (در، مكاننما) كه يك مؤلفه دارد(مكان)، بيش از يك مؤلفۀ معنايي دارند، يعني، بين مؤلفه هاي معنايي/هسته هاي نحوي و ساخت واژۀ آنها رابطۀ يك به يك وجود ندارد. حرفاضافۀ bO: (به، مقصدنما) دو مؤلفۀ مكان و مقصد، حرفاضافۀ l{ (از، مبدأنما) سه مؤلفۀ مكان، مبدأ و مقصد، حرفاضافۀ b{r{w(به سوي) مؤلفه‌هاي مكان، مقصد و اندازه و حرفاضافۀ ta (تا) سه مؤلفۀ مكان، مقصد و بست دارد. حرف‌اضافه w{/b{ (به، با) در حالت ابزاري داراي مؤلفه هاي ابزار، بهاي، اضافه، مفعولي و فاعلي و در حالت بهاي دربردارندۀ مؤلفه هاي بهاي، اضافه، مفعولي و فاعلي است. بعلاوه، پژوهش كنوني شيوۀ چينش مؤلفه‌هاي اين حروف اضافه و دلايل همانندي l{ و w{ را نيز به دست ميدهد
چكيده لاتين :
In Nanosyntax theory, terminal nodes contain syntactico-semantic features which are smaller than morphemes. Most of the morphemes are spread over several terminal nodes. Therefore, morphemes project on subtrees rather than the terminal nodes. Each terminal node comprises one specific feature. The features are arranged in a universal hierarchy namely functional sequence and follow the principle one morphosyntactic property-one feature-one head. In this theory, following cartographic approach, the universality of underlying syntactic structures and the fixed order Determiner-Head-Complement are adopted. Also, the lexicon encompasses subtrees which contain conceptual and phonological information. In this regard, a lexical entry will be minimally of the form: . In addition, Spell-out is an operation through which the derived syntactic trees are linked with saved subtrees in the lexical entries in lexicon. This article analytically studies the syntax and semantics of some Kurdish simple prepositions based on nanosyntax. As morphological complexity mirrors the syntactic complexity and in some languages the relationship between the morphemes and the syntactic head/semantic features representing them is one to one, this relationship should be induced in the underlying syntactic structure of all languages. Studying the present research data according to Baker’s mirror principle and Chomsky’s uniformity principle shows that though simple prepositions in Kurdish are monomorphic, all of them, except for the preposition l{ (at) with one feature (Place), include more than one feature, that is, there is no one to one relation between their syntactic head/semantic features and their morphology. The preposition bO: (to) contains Place and Goal, the preposition l{ (from) contains Place, Goal and Source, the preposition b{r{w (towards) includes Place, Goal and Scale and the preposition ta (till) is made up of Place, Goal and Bound features. The preposition w{/b{ (by, to) as an instrumental preposition contains instrument, dative, genitive, accusative and nominative features and when denoting dative, it includes dative, genitive, accusative and nominative features. The present study also presents the feature arrangements of these prepositions and the reasons of syncretism in l{ and w{, as well.
