واكنش تعدادي از ژنوتيپ‌هاي نخود نسبت به نژادهاي قارچAscochyta rabiei عامل بيماري سوختگي آسكوكيتايي (Ascochyta blight) در گلخانه

بيماري سوختگي اسكوكيتايي در اثر قارچ Ascochyta rabiei (Pass.) Lab.، مهم‌ترين بيماري نخود معمولي در دنيا و ايران است. آگاهي از نژادهاي عامل بيماري در هر منطقه براي دستيابي به ارقام مقاوم ضروري است. در اين تحقيق نژادهاي فيزيولوژيك 28جدايه A. rabiei كه در سال‌هاي 1392و1393 از پنج ناحيه استان كرمانشاه جمع‌آوري و خالص‌سازي شده بودند، با استفاده از هفت رقم افتراقي نخود بررسي و در نهايت در شش نژاد فيزيولوژيك گروه‌بندي شد. هفت جدايه (25%) متعلق به نژاد 1، پنج جدايه (17/8%) متعلق به نژاد 2، هفت جدايه (25%) متعلق به نژاد 3، چهار جدايه (14/4%) متعلق به نژاد 4، دو جدايه (7/2%) متعلق به نژاد 5 و سه جدايه (10/6%) متعلق به نژاد 6 بودند. نژادهاي1،2،3و4 با 23جدايه (82/1%) در تمامي نواحي استان پراكنده بودند، در حالي كه نژاد6 با قدرت بيماريزايي بالا فقط در سرارود مشاهده ‌شد. براي ارزيابي مقاومت در گلخانه، 48 ژنوتيپ نخود شامل ارقام متداول كشت، لاين‌هاي پيشرفته برنامه به‌نژادي و توده‌هاي بومي با اسپورهاي شش نژاد قارچ مايه‌زني شدند، يادداشت برداري از تيپ آلودگي و واكنش ژنوتيپ‌ها دوازده روز بعد از مايه‌زني با الگوي 91 انجام شد. براساس نتايج، بيشتر ارقام يا ژنوتيپ‌ها نسبت به نژادهاي عامل بيماري حساس بودند. ارقام عادل و آزاد كه طي چند سال اخير توسط موسسه تحقيقات كشاورزي ديم معرفي شده‌اند در مقابل نژاد 6 نيمه مقاوم ولي نسبت به بقيه نژادها مقاوم بودند. بقيه ژنوتيپ‌ها نسبت به اين نژاد حساس يا خيلي حساس بودند. با توجه به جمعيت و پراكنش بالاي نژادهاي 1،2،3و4 در استان كرمانشاه مي‌توان علاوه بر ارقام عادل وآزاد، لاين‌هاي Flip51873C، 3274 ILCو LMR165 كه نسبت به اين نژادها مقاوم يا نيمه مقاوم بودند را هم به عنوان منابع مقاومت مطلوب براي منطقه توصيه كرد.