واكنش برخي ژنوتيپ‌هاي محلي و اصلاح‏شده كنجد به عوامل بوته‌ميري در شرايط مزرعه

اصلاح كنجد براي ايجاد مقاومت به عوامل بوته‌ميري، يكي از اهداف مهم در برنامه به‌نژادي اين محصول محسوب مي‌شود. از آنجايي‌كه مهم‌ترين عوامل ايجادكننده بوته‌ميري قارچ‌هاي خاكزي هستند، بهترين راه براي كنترل اين بيماري، استفاده از ارقام مقاوم است. قارچ‌هاي Macrophomina phaseolina (عامل بيماري پوسيدگي زغالي) و Fusarium oxysporum f.sp. sesami (عامل پوسيدگي ريشه، طوقه و ساقه كنجد)، مهم‌ترين عوامل بوته‌ميري كنجد در كشور هستند. در اين تحقيق به‌منظور غربال ژرم‌پلاسم كنجد به عوامل بوته‌ميري، 81 ژنوتيپ بومي و اصلاح شده در مزرعه‌اي كه با بقاياي بوته‌هاي بيمار آلوده شده بود، كاشته شدند. آزمايش در قالب طرح لاتيس ساده با دو تكرار در مزرعه تحقيقاتي مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در سال‌هاي زراعي 83-1381 انجام شد. نتايج نشان داد كه چهار ژنوتيپ‌ مغان 17، مغان 19، مغان 3 و عراقي 2 داراي بيشترين سطوح مقاومت به بيماري بوته‌ميري در شرايط مزرعه بودند. تعداد شانزده ژنوتيپ به عنوان نيمه مقاوم، پانزده ژنوتيپ به عنوان نيمه حساس و بقيه به عنوان حساس يا خيلي حساس گروه‌بندي شدند.